Karaciğer sirozu histopatolojik bulguları ile özofagus varisi varlığı arasındaki ilişki

Abstract

Çesitli çalısmalarda özofagus varisi varlığını predikte eden bazı parametreler ortaya konulmustur. Bu çalısmanın amacı, siroz histopatolojik bulgularının klinik ve laboratuvar parametrelerle birlikte değerlendirilerek; portal hipertansiyon bulgusu olan özofagus varisi ile iliskisini incelemektir. Çalısmaya histopatolojik olarak siroz tanısı alan ve dosya bilgileri retrospektif olarak incelenen 42 erkek, 25 kadın, ortalama yas 51.6 ± 19.0 (yas aralığı 1-81) yıl olan toplam 67 hasta alındı. Biyopsi örnekleri fibrozis, nodülarite, portal alan kaybı, santral ven kaybı, inflamasyon ve steatoz açısından derecelendirildi. Ultrasonografik olarak dalak boyutu ve endoskopik olarak da özofagus varisleri derecelendirildi. Ayrıca trombosit değerleri ve Child-Pugh skorları kaydedildi. Hastaların 12’sinde (%17.9) mikronoduler, 27’sinde (%40.3) mikst noduler, 28’inde (%41.8) makronoduler siroz saptandı. Child-Pugh A, B ve C dağılım oranları sırasıyla %74.6, %11.9 ve %13.4 idi. Tek değiskenli analizle incelendiğinde yas ( p<0.001), trombosit sayısı (p=0.04), Child- Pugh puanı (p=0.001), özofagus varisi (p=0.001), büyük özofagus varisi (p=0.03) ve splenomegali varlığı (p=0.02) ile nodül morfolojisi, Child-Pugh puanının yüksekliği (p= 0.047) ile septal fibrozis kalınlığı, santral ven kaybı ile özofagus varisi varlığı (p= 0.03) ve cinsiyet ( p=0.02 ), hepatosteatoz ile Child-Pugh puanı (p=0.005) arasında anlamlı iliskili bulundu. Bu anlamlı iliskilere karsın diğer histolojik parametreler olan; sinüzoidal fibrozis, portal alan kaybı ve interfaz inflamasyon (interfaz hepatit) ile portal hipertansiyonun klinik ve laboratuvar parametreleri ve yas-cinsiyet gibi demografik parametreler arasında istatistiki olarak anlamlı bir iliski gözlenmedi. Tek değiskenli analizde özofagus varis varlığı ile iliskili bulunan parametrelerin çok değiskenli regresyon analizi yapıldığında; ileri hastalık evresi [Child-Pugh puanı OR: 1.47, (C.I. % 95,0 ): 1.018-2.121, p=0.040 ], mikronodülarite varlığı [OR: 0.318, (C.I. % 95,0 ): 0.120-0.842, p=0.021] ve santral ven kaybının derecesi [OR: 5.231, (C.I. % 95,0 ): 1.132-24.176, p=0.034]ile özofagus varis varlığı arasında iliski saptandı. Ancak büyük özofagus varisi varlığı açısından benzer anlamlı bir iliski bulunamadı. Trombositopeni ile de anlamlı bir iliski görülemedi. Sonuç olarak, trombositopeni ve splenomegali büyük özofagiyal varis varlığını predikte edebilse de; varis varlığında asıl etken siroz histopatolojisi ile ilgili özelliklerdir. Varis taramasında bazı histolojik lezyonların eslik ettiği siroz tanısının kendisi önemli ve yeterli bir sebep olarak görünmektedir.