Kronik HCV enfeksiyonu olan böbrek nakli yapılan hastalarda mortalite ve morbiditeyi etkileyen faktörler

Abstract

Hepatit C virüsü (HCV) ve son dönem böbrek yetmezliğinin (SDBY) dünyada büyük bir sağlık sorunudur. Hemodiyaliz hastalarında anti-HCV pozitiflik prevalansı %10 ile %49 arasındadır. Aynı zamanda böbrek nakilli hastalarda HCV prevalansı yüksektir (%11-49). Kronik HCV enfeskiyonu, hem diyaliz sırasında hem de böbrek naklinden sonra karaciğer hastalığına bağlı morbidite ve mortalite ile ilişkilidir. Çalışmamızda; 1982 - 2013 tarihleri arasında BÜTF’ne başvuran anti-HCV pozitif ve böbrek nakli yapılan toplam 83 hasta çalışmaya dahil edildi. Tüm hastaların klinik bilgileri ve laboratuar bulguları dosya bilgilerinden elde edildi. Çalışmamızda kronik HCV enfeksiyonun greft ve hasta sağ kalımına etkilerini araştırmayı planladık. İnterferon (IFN) tedavisi alan ve almayan hastalar olarak iki grubun verileri incelendi. IFN tedavisi alan hasta grubumuz tedavi almayan hasta grubu ile karşılaştırıldığında greft sağ kalımı anlamlı olarak daha kısa saptandı (p=0,003). Greft sağ kalımını kısaltabilecek diğer veriler incelendiğinde IFN tedavisi alan hasta grubumuzun ortanca diyaliz sürelerinin daha uzun olduğunu saptandı (p=0,001). greft sağkalımını etkileyebilecek diğer nedenler den diabetes mellitus DM gelişimi IFN tedavisi alan hasta grubunda daha sık saptanmamıştır. Ayrıca IFN tedavisi alan hasta grubumuzun yaş ortalaması daha genç olarak saptandı (p=0,01). Toplam 30 hastaya IFN tedavisi verilmiştir. SVR oranı %50 olarak saptadı. SVR elde edilen hastalardan sadece birinde böbrek nakli sonrasında relaps saptandı. Hasta sağ kalımını etkileyebilecek faktörler ele aldığımızda: yüksek viral replikasyona sahip olan hastalarda mortalitenin daha yüksek olduğunu saptadık (p=0,008). Ayrıca yüksek viral yükü olan hastalarda sepsisten ölme riski anlamlı yüksek bulundu (p<0,05). DM tanısı alan ve almayan grubu mortalite açısından karşılaştırılduğında anlamlı mortalite artışı saptanmadı (p=0,589). Böbrek nakli sonrasında metilprednizolon tedavisi ve karaciğerde demir birikiminin DM gelişimi için risk faktörü olarak saptandı (p=0,006, p=0,019). Sonuç olarak diyaliz hastalarına anti-viral tedavi başlanabilir ancak tedavinin kısa sürede tamamlanması ve uygun dönör sağlanması halinde tedavinin sonlandırılması gerektiğini belirtmekteyiz. Diyaliz hastaları böbrek nakli listelerine HCV enfeksiyonuna bakılmaksızın eklenmesi gerektiğini vurgulamaktayız.