Türkiye'nin 150 yıllık borç serüveni (1855-2005)

Abstract

Bu tez çalısması; baslangıcından 2005 yılına kadar Tükiye’nin borçlarını 150 yıllık bir bütün olarak analiz etmektedir. Baslangıç noktası olarak Osmanlı Devleti’nin 1854’te Kırım Savası’nda aldıgı ilk dıs borçlanma seçilmis ve bu ilk dönem Birinci Dünya Savası’nın sonuna kadar devam etmistir. Ardından Türk Devrimi gerçeklesmis ve 1923’te Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasıyla borçlanmada ikinci dönem baslamıstır. 1923’ten 2005’e kadar geçen süreç de ikinci dönem olarak ele alınmıstır. Çalısmanın bu iki önemli bölümünün verilerle aktarılmasının ardından ekonomi ve borçlanma politikaları karsılastırılmıstır. Bu karsılastırmanın sonucu olarak; Osmanlı borçlarının Türkiye ekonomisi üzerinde beklenilen etkiyi yaratmadıgı gözlemlenmistir. Özellikle 1980 sonrası uygulanan liberal iktisat politikalarının ekonomi için daha tehlikeli oldugu saptanmıs ve bunun Türkiye ekonomisini gittikçe dısa bagladıgı, özellikle de kreditör ülkelere karsı bagımlılıgı artırdıgı konusu üzerinde durulmustur. Çalısmanın sonunda Osmanlı Devleti’nin borçlanma politikalarıyla Tükiye’nin borçlanma politikaları arasındaki benzerliklerden bahsedilmis ve Osmanlı Devleti’nin basına gelenlerin Türkiye için de olası oldugu noktası üzerinde durulmustur. Bu karsılastırmalar yapılırken iç borçlar, dıs borçlar ve toplam borçlar gayrı safi milli hasılaya ve bütçe gelirlerine oranlanmıs ve bu sayede 150 yıllık bir veri seti elde edilmistir. This thesis analyzes the Turkish debts from the beginning till 2005 as a period of 150 years. The period’s starting point has taken as the year 1854 when the Ottoman Empire took his first foreign debt after the Kırım War and this first period continued until the First World War at 1914. So in the research the years between 1854 and 1914 has taken as the first part and analyzed. Then after the Turkish revolution at 1923 the Turkish Republic has come to the history scene and the years between 1923 and 2005 are analyzed as post-republic period. After expressing this two periods as the main two parts of the research, the economical policies of this two period is compared to each other and as a result the weight of the Ottoman Empire debts on the Turkish economy didn’t find so effectly as respected. Also the economy policies that has changed after 1980 has found hazardous to the economy. Foreign debts has risen so rapidly after these liberal policies and this makes Turkish economy bounded to the world economy especially to the economies that has given credits. At the end of the thesis; the similarities between Ottoman Empire foreign debt policies and Turkish government’s foreign debt policies tried to be shown and the posibile outcomes from this similarities tried to be given. The things that Ottoman Empire had lived may be possible for the Turkish economy. When comparing this two economies the ratios are taken between domestic debts, foreign debts and the total debt values to the gross domestic product and also to the government’s incomes. As a result all ratios of the 150 years are given in this thesis as a data set.