Obezitede biyomedikal ve biyopsikososyal tedavi yaklaşımlarının karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışmada, obez hastalarda tek başına bir farmakolojik tedavi ile farmakolojik tedavinin kombine edildiği tıbbi beslenme, fiziksel etkinlik, diyeti destekleyen eğitim ve davranış değişikliği tedavilerinden oluşan bir yaşam tarzı değişikliği yaklaşımının ayrı ayrı incelenerek etkinliklerinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır.Araştırmaya 01.09.2006- 30.04.2007 tarihleri arasında Başkent Üniversitesi Ankara Hastanesi Diyabet ve Obezite Merkezi Polikliniği'ne obezite tedavisi amacıyla başvuran obez hastalar içerisinden uygun olan 148 hasta alınmıştır. Başlangıç, takip ve çalışma sonunda hastaların obezite durumları, 'TANITA' isimli cihazın ölçümleri ile belirlenmiştir. Hastalarda obezitenin risk faktörleri, komorbidite durumları ve tedavi etkinliğinin belirlenmesi için bel çevresi, bel-kalça oranı, kan biyokimyası ölçüm ve analizleri yapılmıştır. Medikal tedavi olarak günlük tek doz sibutramin 10 veya 15mg, veya günlük 3 doz orlistat 120 mg, diyet tedavisi olarak düşük kalorili dengeli bir diyet programı, fiziksel etkinlik tedavisi olarak günlük etkinlikler dışında haftada en az beş gün ve 45 dk. süren yürüyüş, davranış değişikliği tedavisi olarak ise kognitif davranış tedavisi stratejileri kullanılmıştır. Hastalar uygulanan tedavi şekline göre iki ayrı homojen gruba ayrılmış ve tedavinin başlangıcından itibaren 6 ay süreyle izlenmiştir. Müdahale periyodu sonrası, yalnızca ilaç tedavisi alan grupta, başlangıca göre ortalama %8,8, ilaç tedavisi ile birlikte kombine diyet, egzersiz ve davranış değişikliğini içeren yaşam tarzı değişikliği tedavisi alan gruptaysa başlangıca göre ortalama %14,9 vücut ağırlığı kaybı sağlanmıştır. Ayrıca başlangıç değerlerine göre, bel-kalça oranının tek başına ilaç tedavisi alan grupta %0,1, kombine tedavi alan grupta %3,6 azalma sağlanmıştır. Bununla birlikte kombine tedavi alan grupta, tek başına ilaç tedavisi alan gruba göre hiperlipidemi ve insülin direncinde anlamlı bir azalma saptanmıştır. Yine plazma açlık glukozu, HbA1c, total kolesterol, LDL kolesterol ve ALT ortalama değerlerinde kombine tedavi alan grupta istatistiksel olarak anlamlı bir düşüş saptanmıştır.Elde edilen sonuçlar ışığında, obezite yönetiminde bütüncül biyopsikososyal bir tedavi yaklaşımının etkin ve yaygın olarak uygulanması önerilmektedir. İlaç tedavisi başlanan hastalarda vücut ağırlığı kaybında başarıya ulaşılması için mutlaka yaşam tarzı değişikliği tedavisinin ilaç tedavisine entegrasyonunun gerekli olduğu düşünülmektedir.