Karaciğer nakli olan çocuklarda 25(oh) vitamin d düzeyleri ve etkileri
Özet
Amaç: D vitamininin kemik metabolizmasındaki etkileri yanısıra immün sistem
üzerinde de işlevleri olduğu gösterilmiştir. Organ nakillerinde D vitamininin etkileri
araştırılmaktadır, ancak çocuklar üzerindeki araştırmalar kısıtlıdır. Çalışmamızda
karaciğer nakli yapılmış çocukların nakil öncesi ve sonrası D vitamini düzeylerini
saptamayı, karaciğer yetmezliğinin ağırlığı ile D vitamini düzeyi arasında ilişkiyi
incelemeyi ve bu düzeylerin rejeksiyon üzerindeki etkilerini araştırmayı amaçladık.
Gereç ve Yöntem: BÜTF Hastanesi‟nde 2003-2015 yılları arasında karaciğer nakli
olmuş 212 çocuğun 138‟i çalışmaya alındı. Hastalar; kolestaz, siroz, metabolik ve
akut karaciğer hastalıkları olmak üzere 4 ana tanı grubuna ayrıldı. Hastaların
sağkalımları, biyopsi ile kanıtlanmış rejeksiyonları ve RAİ skorları, nakil öncesi veya
sonrası bakılan tüm D vitamin düzeyleri ve alındıkları mevsim, bu düzeylerle eş
zamanlı bakılan karaciğer fonksiyon testleri kaydedildi. Kolestaz ve siroz grubunda
PELD ve Child-Pugh skorları hesaplandı.
Bulgular: D vitamini, nakil öncesinde bakılan 90 hastanın %36,6‟sında eksik;
%23,3‟ünde yetersiz; %40‟ında normal düzeylerde bulundu. Nakil sonrasında ise,
bakılan 109 hastanın %27,5 „unda eksik; %13,7‟sinde yetersiz; %58,7‟sinde normal
düzeylerde idi. Hem nakil öncesi hem de sonrası D vitamini düzeyi bakılan 61 olgu
incelendiğinde, nakil sonrası dönemde, D vitamini normal olanların oranında artış
olduğu görüldü (p=0,01). Kolestaz olan hastaların nakil öncesi D vitamini değerleri,
diğer tanı gruplarına kıyasla daha düşük saptandı (ortalamalar sırayla 22,7±19,3 ve
28,8±22,7 ng/mL) (p=0,04). Nakil sonrası bu farkın kaybolduğu izlendi. Kolestaz ve
siroz grubundaki hastalar değerlendirildiğinde, D vitamini düzeyi ile total ve direkt
bilirubin arasında negatif korelasyon (sırasıyla p=0,01, r:0,29 ve p=0,007 r:0,30)
izlendi. Tüm hasta grubunda D vitamini ile serum albümin düzeyi arasında pozitif
korelasyon saptandı (p=0,05 r=0,20). D vitamininin PELD değerleri, RAİ skorları,
nakil sonrası ölüm ve düzeylerin alındığı mevsim ile ilişkisi saptanmadı. Sonuç: Çalışmamızda karaciğer alıcısı çocuklarda D vitamininin, rejeksiyon ve
sağkalım ile ilişkisi gösterilemedi. Ancak D vitamini düşüklüğü ile karaciğer
fonksiyonlarındaki bozukluğun paralel olduğunu izlendi. Nakil sonrası D vitamini
düzeylerinin artma eğiliminde olduğu görüldü. Karaciğer alıcı adaylarında, özellikle
de kolestazın eşlik ettiği durumlarda oral destek tedavisine rağmen düşük D vitamini
düzeyi olduğu ve bu hasta grubunda yakın izlem ve ek dozlar yapılması gerektiğini
düşünmekteyiz.
Objective : Vitamin D has effects on metabolism and it is also shown that it has
functions on immune system. The effects of vitamin D in organ transplantation are
being investigated, but research on children is limited. We aimed to determine the
levels of vitamin D before and after liver transplantation in children and investigate
the relationship between the severity of liver failure and vitamin D levels and to
investigate the effects of these levels on liver rejection.
Material and Method : 138 of 212 children who had liver transplantation between
2003 and 2015 in BÜTF hospital, were enrolled in the study. Patients divided to four
main diagnostic groups as; cholestasis, cirrhosis, metabolic and acute liver diseases.
Patient survival, biopsy-proven rejections and RAI scores, all vitamin D levels before
and after transplantation and simultaneuos liver function tests, season of vitamin D
measurement were recorded. PELD and Child-Pugh scores were calculated in
cholestasis and cirrhosis group.
Results: Vitamin D levels in 90 patients examined before transplantation was
deficient in 36.6%; insufficient in 23.3% and normal in 40%. After transplantation
vitamin D levels were deficient in 27.5%; insufficient in 13.7% and normal in 58.7%
of 109 patients. When 61 case whose vitamin D levels were mesasured both before
and after transplantation, there was an increase in the proportion of normal vitamin D
in post transplant period (p=0,01). Patients with cholestasis had significantly lower
vitamin D levels before transplantation compared to other diagnostic groups (mean
values were 22.7±19.3 and 28.8±22.7 ng/mL respectively) (p=0,04). This difference
disappeared after the transplantation. In the cholestasis and cirrhosis, negative
correlation between D vitamine level and total and direct bilirubin was observed
(p=0,01, r:0,29 and p=0,007 r:0,30 respectively). In the whole patient group, there was a positive correlation between D vitamin level and serum albumin level (p=0,05
r=0,20).
There was no relation between vitamin D and PELD values, RAI scores, posttransplant
mortality, season of vitamin D measurement.
Conclusion: In our study, no association found with vitamin D and rejection or
survival in children with liver transplantation. However, low D vitamin levels and
impairment of liver function were associated. D vitamine levels tended to increase
after transplantation.Despite oral vitamin D support, in liver transplantation
candidates (especially cases accompanied with cholestasis) vitamin D levels were
low. We recommend that these patients needs close monitoring and additional
vitamin D doses.