Migren, vestibüler migren ve meniere hastalığı ayırıcı tanılarında öykü, üç yönlü video baş savurma testi ve videonistagmografinin yeri
Özet
Vestibüler migrenin santral mi, yoksa periferik vestibüler sistemin bir bozukluğu mu olduğu
ve hastalığın patofizyolojisi henüz netlik kazanmamıştır. Vestibüler migrenli hastalar
genellikle kısmi (vestibüler) Meniere hastalığında olduğu gibi diğer medikal tanılarda olan
yaygın semptomlarla kliniğe başvurmaktadırlar. Kulakta dolgunluk hissi ve fluktuan işitme
kaybı öyküsü Meniere hastalığında daha sık görülmekte olan semptomlar olmasına rağmen,
bazı araştırmacıların vestibüler migrenli hastalarda da benzer şikayetleri tespit etmesi iki
hastalık arasında bağlantı olduğunu düşündürmektedir.
Çalışmamızda vestibüler migren, Meniere hastalığı olan hastalarda, hastaların odyolojik ve
vestibüler şikayetleri, migren baş ağrısı ve taşıt tutması öyküsü derlenmiştir. Hastaların üç
yönlü video baş savurma testi (vHIT) ve bitermal kalorik testi de içeren videonistagmografi
(VNG) bulguları değerlendirilerek; hasta öyküsüyle testlerdeki bulgular arasında herhangi bir
ilişki olup olmadığı gösterilmeye çalışılacaktır.
Araştırma Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Yerel Etik Kurulu tarafından onaylandı
(KA16/41). Kulak Burun Boğaz polikliniklerine 2015 Ocak ile 2016 Eylül tarihleri arasında
baş dönmesi şikayetiyle başvuran hastalar retrospektif olarak değerlendirilmiştir. Öyküsünde,
klinik, odyolojik değerlendirme, nörotolojik testleri ve gereken durumlarda çekilen radyolojik
görüntülemesinde; benign paroksismal pozisyonel vertigo, vestibüler nörinit, köşe patolojisi,
perilenf fistülü, labirentit, orta kulak veya iç kulak anomalisi ile santral nedenli (kanama,
infarkt, serebellar patoloji) baş dönmesi bulguları olanlar dışlanmıştır. Hastalar 3 gruba
ayrılmıştır. 1. grupta kesin veya olası vestibüler migren tanısı alan 34 hasta; 2. grupta
vestibüler migren tanı kriterlerine uymayan ve kesin, muhtemel veya olası Meniere hastalığı
tanısı alan 30 hasta; 3. grupta migren öyküsünün olduğu Meniere hastalığı tanısı alan 22 hasta
olduğu saptanmıştır. Her üç grubun demografik bilgileri ve öykü ve nörotolojik test bulguları
kıyaslanmıştır.
Vestibüler migren kadınlarda ve daha genç yaşlarda daha sık görülmekte iken, Meniere ve
migren öyküsünün olduğu Meniere hastalığı cinsiyet açısından anlamlı farklılık
göstermemektedir. Atak sırasında eşlik eden kulak şikayeti ve odyolojik değerlendirmede
alçak frekans işitme kaybı varlığı 1. grupta diğer iki gruba kıyasla anlamlı derecede düşük
bulunmuştur. 2. grupta taşıt tutması en az oranda saptanmışken migren öyküsünün olduğu diğer iki grupta anlamlı derecede yüksek bulunmuştur. Taşıt tutması öyküsüyle vHIT’te
vestibulo-okuler-refleks kazancı (VOR gain) arasında pozitif korelasyon olup yakalayıcı
sakkad ve kalorik testte kanal parezisi arasında ilişki bulunamamıştır. VNG’de baş sallama
sonrası tek başına horizontal ve horizontal-vertikal nistagmus birlikteliği 2. grupta daha sık
olup VNG’ de vertikal nistagmuslar üç grupta benzer oranlarda görülmektedir. Kanal
parezisinin olması tek başına üç grup arasında farklılık göstermemektedir. Post-head shaking
nistagmus ve kanal parezisinin birlikte olması 1. grupta diğer iki gruba kıyasla daha düşük
oranda görülmektedir. vHIT’te yalnızca lateral VOR gain kaybıyla birlikte yakalayıcı sakkad
varlığı 2. grupta anlamlı derecede yüksek bulunmuştur.
Bu bulgular ışığında, vestibüler migrenin diğer periferik ve santral vestibüler hastalıklardan
ayırıcı tanısında atakta eşlik eden kulak şikayetleri ve odyolojik değerlendirmenin önemli
olduğu, taşıt tutması öyküsünün, migren baş ağrısı öyküsüyle yakın ilişkili olduğu
savunulabilir. VNG’nin, Meniere hastalığı ayırıcı tanısında daha fazla bulgu verdiği, kanal
parezisinin tek başına ayırıcı tanıda yeterli olmayabileceği; lateral vHIT’in, Meniere ve
vestibüler migren hastalıklarının ayrımında önemli olduğu, vHIT’te VOR gain kaybı
olmaksızın yakalayıcı sakkad olmasının da patolojik kabul edilmesi gereken bir durum
olabileceği önerilebilir.
It has not been clarified yet whether the pathophysiology of the disease and vestibular
migraine is the central or peripheral vestibular disorder. Patients with vestibular migraine are
generally referred to the clinic with widespread symptoms in other medical diagnoses, such as
partial (vestibular) Meniere's disease. Despite that ear fullness and fluctuating hearing loss
symptoms are more common in Meniere’s disease, some researchers have found similar
complaints in patients with vestibular migraine, suggesting that there is a link between these
two diseases.
In our study, audiologic and vestibular complaints, migraine headache and motion (especially
car) sickness story datas of patients with vestibular migraine and Meniere's disease were
collected. Patients will be evaluated for videotagmographic (VNG) findings including
bitermal caloric test, three-dimensional video head-impulse test (vHIT) and we will trying to
show whether there is any relationship between the patient's story and the test findings.
The study was approved by the Local Ethics Committee of Başkent University Medical
Faculty (KA16/41). Patients who applied to the Ear, Nose and Throat clinic with a dizziness
complaint between January 2015 and September 2016 were evaluated retrospectively. Patients
who diagnosed with benign paroxysmal positional vertigo, vestibular neurinitis,
cerebellopontin angle pathology, perilymph fistula, labyrinthitis, middle ear or inner ear
anomaly and central cause (bleeding, infarct, cerebellar pathology) of dizziness were excluded
by clinical history, audiologic evaluation, neurotological tests and radiologic imaging where
necessary. Patients were divided into 3 groups. There were 34 patients with definite or
probable vestibular migraine in group 1; 30 patients who did not meet the criteria for
vestibular migraine and diagnosed with definite, probable or probable Meniere's disease in
group 2; 22 patients with Meniere's disease accompanying migraine headaches in group 3.
Demographic, audiologic and neurotological test findings of all three groups were compared.
While vestibular migraine is more common in women and younger ages, Menere’s disease
patients with or without migraine headaches are not significantly different in terms of gender.
The presence of low frequency hearing loss in audiologic evaluation and accompanied by ear
complaints during the attack was found to be significantly lower in the first group compared
to the other two groups. Motion sickness was found to be significantly higher in the two groups with migraine story than in group 1. There was a positive correlation between
vestibulo-ocular-reflex gain (VOR gain) in vHIT and motion sickness and there was no
correlation between canal paresis in caloric test and motion sickness. Post head shaking
horizontal only and horizonto-vertical nystagmuses in VNG were more frequent in group 2
especially but vertical nystagmus in other parts of VNG were similar in three groups. The
presence of canal paresis alone was not differ among the three groups. The presence of posthead
shaking nystagmus and canal paresis together was lower in group 1, compared to the
other two groups. Lateral VOR gain loss with catch-up saccades in vHIT were significantly
higher in group 2 especially.
It could be suggested that auditory complaints and audiologic evaluation are important in the
differential diagnosis of vestibular migraine from other peripheral and central vestibular
diseases, and motion sickness is closely related to the migraine headache story. Also it may be
suggested that VNG gives more signs in the differential diagnosis of Meniere's disease than
caloric testing alone, lateral vHIT is important to distinguishing between Meniere’s disease
and vestibular migraine, and the presence of catch-up saccades without loss of VOR gain in
vHIT may be a pathologic condition.