Maddi olmayan duran varlıkların ihtiyaca uygun sunumunun şirket değerine etkisi: Türkiye örneği
Abstract
Bu çalışmada, Borsa İstanbul’da işlem gören işletmelerin finansal durum
tablolarında raporlanan ve raporlanmayan (entelektüel sermaye) maddi olmayan duran
varlıklarının ihtiyaca uygun sunumunun (değer ilgililiğinin) şirket değerine etkisi
incelenmiştir. Bu çalışmanın kapsamına 2009-2016 yılları arasında düzenli olarak BİST
100’de işlem gören, mali kuruluşlar dışında yer alan, özkaynak defter değeri negatif olmayan
53 işletme dahil edilmiştir. Ohlson (1995)’un Fiyat Modeli’ne sırasıyla söz konusu
işletmelerin finansal durum tablolarında raporlanan ve raporlanmayan maddi olmayan duran
varlıkların ilave edilerek geliştirilen modeller, panel veri analizi ile test edilmiştir.
Yapılan analizlerin sonucunda, (1) işletmelerin finansal tablolarından elde edilen
özkaynak defter değeri ile net kazançlara ilişkin muhasebe bilgilerinin, işletmelerin finansal
raporlarını bildirim tarihlerinden üç ay sonraki piyasa değerlerini açıklama gücü üzerinde
anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. (2) Muhasebe bilgisinin ihtiyaca uygunluğu (değer
ilgililiği) ile karşılaştırıldığında, finansal durum tablolarında raporlanan maddi olmayan
duran varlıkların ihtiyaca uygunluğunda önemsiz bir miktarda artış gözlenmiştir. Buna
karşın, (3) finansal durum tablolarında raporlananların yanı sıra raporlanmayan maddi
olmayan duran varlıkların dikkate alındığı durumda, değer ilgililiğinde anlamlı bir artış
olduğu görülmüştür.
Bu bakımdan, TMS 38 Maddi Olmayan Duran Varlıklar Standardı’nın yeniden
düzenlenerek maddi olmayan duran varlıkların gerçek değerleriyle finansal durum
tablolarında raporlanması veya raporlanmayan maddi olmayan duran varlıklara (entelektüel
sermaye) ilişkin bilginin işletmelerin finansal raporlarının dipnotlarında belirtilmesi
gerektiği sonucuna varılabilir. Böylece, yapılacak düzenlemenin, finansal bilgi
kullanıcılarına, özellikle yatırımcılara finansal raporlardan daha faydalı bilgi elde etmelerine
imkân vererek doğru kararlar almaları konusunda katkı sağlayacağı söylenebilir.
In this study, the value relevance of the intangible assets reported and unreported
(intellectual capital) in the financial position statements of the companies listed in Borsa
Istanbul on the enterprise value was examined. The scope of this study included 53 firms
regularly traded at BIS 100 between the years of 2009 and 2016, except from financial
institutions and the companies whose equity book value were not negative. Models
developed by adding respectively intangible assets reported and unreported in the financial
statements of the so-called firms to Ohlson (1995)'s Price Model were tested by panel data
analysis.
As a result of the analyzes made, it was determined that (1) accounting information
about the equity book value and net earnings obtained from the financial statements of the
firms has a meaningful relationship with the explanation power of the market values at the
end of three months from the reporting date of the financial reports of the firms. (2) When
compared with the value relevance of accounting information, there is an insignificant
increase in the value relevance of intangible assets reported in the financial statements. In
contrast, (3) a significant increase in value relevance was seen in the case of unreported
intangible assets as well as those reported on financial statements
In this respect, it is possible to achieve the result that IAS 38 Intangible Assets
Standard should be amended to report the intangible assets at their actual values in the
statements of financial position or the information on the unreported intangibles (intellectual
capital) should be disclosed in the notes of financial reports of companies. Thus, it can be
said that one of these amendments will contribute to the financial information users,
especially investors, to obtain more useful information from the financial reports and to
make the right decisions.