Marshall yardımlarının türk köylüsüne etkilerinin seçili edebi eserlere yansıması

Abstract

Amerika Birleşik Devletleri tarafından Türkiye‟ye 1948 – 1951 yılları arasında, Marshall Yardımları/Planı olarak bilinen çeşitli yardımlar yapılmıştır. Bu çalışmada, yapılan yardımlar neticesinde Türk Köylüsünün sosyal, iktisadi ve kültürel açıdan geçirdiği değişiklikler, seçili üç edebi metin üzerinden incelenerek tespit edilmeye çalışılmıştır. Yapılan literatür taramaları sonucunda, içeriklerinin Marshall Yardımlarının Türk Köylüsü üzerindeki etkilerini en belirgin şekilde işlediği düşünülen yazınlar tercih edilmiştir. Aynı zamanda, üç eserin farklı edebi türde seçilmesi ile de, edebiyatın farklı yazınsal çeşitlerinde sosyolojiyi görmek ve yine sosyolojinin, edebiyatın birden çok alanına nasıl etki ettiğini anlamak hedeflenmiştir. Çalışmada metin incelemesi yöntemi kullanılmış olup, her bir edebi eser kendi türü içerisinde ve yazarının hayatı göz önüne alınarak değerlendirilmiş, her bir eserin yansıması detaylı bir şekilde incelenmiştir. Yazın gerçekliği ile sosyolojik olay ve olguların bağı, çalışma boyunca göz önünde tutularak ilerlenmiş ve Türk köylüsünün 1950 - 60‟lı yıllardaki izleri, edebiyat bağlamından gözlenmeye çalışılmıştır. Sonuçta anlaşılan ise Marshall Yardımlarının edebi metinlerde, köylüye dönük yansımalarının kültürel ve ekonomik açıdan olumsuz etkilerinin daha fazla olduğu şeklindedir There were many aids provided by the United States to Turkey between the years 1948 and 1951, which are famously known as the Marshall Aids/Plan. In this study, the social, economic and cultural changes that Turkish Peasants underwent as a result of these aids are tried to be analyzed and evaluated by reviewing three selected literary genres. As a result of the literature research, literary works that are most relevant in terms of treating the effects of the Marshall Aids on Turkish Peasant within their content were chosen. Also, it was aimed to analyze the way sociology is embedded within the literature and understand how sociology affects different genres of literature by choosing three distinct literary genres. The method used in this study is text reviewing. Every literary work in this study is evaluated within its genre while taking its‟ writer‟s life into consideration and the reflection of each work is thoroughly examined using literary dissection. The study is carried out by taking into account the relevance of the texts to the actual sociological events and phenomena throughout this paper and the imprint of the Turkish peasants between the years 1950 to 1960 in terms of literary context is tried to be observed. Ultimately, Marshall Aids‟ effects on the peasants are observed to be more negative than positive in terms of cultural and economic aspects.