Emir Kusturica sinemasında "balkanlılık"

Abstract

Bu çalışma, Balkanlar‟dan çıkan ve dünyaca kabul görmüş, filmleri ile bir çok festivale katılmış ve ödüller almış olan Emir Kusturica‟nın filmlerindeki “Balkanlılık” kavramını ve nasıl kullanıldığını ele almaktadır. Bu tez çalışmasında, temel olarak Emir Kusturica‟nın dört filmi incelenmektedir. Bu filmler tarihsel sırasıyla: Time of the Gypsies (Çingeneler Zamanı) (1988) Underground (Yeraltı) (1995) – Life is a Miracle (Bir Mucizedir Yaşamak) (2004) ve On the Milky Road (Aşk ve Savaş) (2016) Filmlerin analizleri için A.J. Greimas‟ın geliştirmiş olduğu Göstergebilimsel Dörtgen yöntemi kullanılmaktadır. Göstergebilimsel Dörtgen yöntemi kullanılarak ortaya çıkartılan karşıtlıklar, Kusturica‟nın seçilen filmlerindeki Balkanlılık kavramının ve nasıl konumlandırıldığının anlaşılması için kullanılmaktadır. Böylece yorumlamaya el verişli olan analiz yöntemi ile yorumlamaya el verişli olan film ortamı incelenmektedir. Filmlerin analizleri yapılırken, uzun süreçler sonucunda, günümüze kadar evrilerek gelmiş olan “Balkanlılık” kavramının kendisine ve tarihine de değinilmektedir. Böylelikle, filmlerin analizleri için de temel olarak kullanılan Doğu-Batı karşıtlığının nasıl geliştiği ve evrildiği üzerinde durulmaktadır. Bu karşıtlıklar temel alınarakortaya konan bilgiler çerçevesinde incelenen filmlerden ve o filmlerden çıkan sonuçlarla, filmlerin derin yapıları oluşturulmaktadır. This study discusses the “Balkanness” concept and how it is used in worldrenowned director Emir Kusturica‟s films. At this point, four films of Kusturica are examined. These films are historical respectively: Time of the Gypsies (1988) Underground (1995) - Life is a Miracle (2004) and On the Milky Road (2016) For analysis of films, the semiotic square method which is founded by A.J. Greimas, is used. Contradictions that are acquaired from the method is used to understand the notion of “Balkanness” and how it is positioned in Kusturica films. While examining the films, historical background and “Balkanness” it self is also being investigated and used. By doing this, one of the core point of analysis, which is East-West contradiction and how it has evolved during time is being examined. Lastly, the contradictions acquaired from this main contradiction East-West is being used to reveal the deep structure of the films.