Evde bakım yaşlıların yaşam kalitesi ve kaygı düzeyinin incelenmesi: Ankara Büyükşehir Belediyesi örneği
Özet
Dünyada bakım desteğine ihtiyaç duyan yaşlı bireylerin sayısının her geçen gün artması ile
birlikte yaşlılara yönelik bakım hizmetlerine olan ihtiyaç da önemli derece artmaktadır. Bu
araştırmada, Ankara Büyükşehir Belediyesi örneğinde evde bakım hizmetleri alan
yaşlıların yaşam kalitesinin ve kaygı düzeyinin incelenmesi amaçlanmıştır. Nicel araştırma
deseni ile gerçekleştirilen bu çalışmanın araştırma örneklemini, 1 Mart - 30 Nisan 2021
tarihleri arasında Ankara Büyükşehir Belediyesi Yaşlı Hizmet Merkezinden evde bakım
hizmeti alan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 60 yaş üstü 103 yaşlı birey
oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen
Soru Formu, Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Modülü (WHOQOL-OLD) ve Geriatrik
Kaygı Ölçeği (GKÖ) kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS 22 programı ile analiz
edilerek yorumlanmıştır.
Bu çalışmanın katılımcıları çoğunlukla ilkokul mezunu (%62,1) kadınlardan (%78,6)
oluşmaktadır. Katılımcılar çoğunlukla (%38,8) kardiyolojik hastalıklara ve fiziksel
hastalıklara (%23,3) sahiptir. Evde bakım hizmetlerinden en çok sağlık hizmetini (%44,7)
alan katılımcıların tamamına yakını (%93,1) aldığı evde bakım hizmetlerinden
memnundur. Bununla birlikte katılımcılar aldıkları evde bakım hizmetlerinin niteliğinin
arttırılmasını, temizlik hizmetlerinin sıklaşmasını ve boş zamanlarını geçirebilecekleri
merkezlerin açılmasını talep etmektedir. Katılımcıların yaşam kalitesi ve geriatrik kaygı
düzeyi düşüktür. Gelir durumu ve eğitim düzeyi arttıkça bireylerin yaşam kalitesi de
artmaktadır. Herhangi bir kronik hastalığa sahip olmayan katılımcıların yaşam kalitesi
hastalığı olanlara göre daha yüksektir. Daha yaşlı, kalp hastalığı bulunan ve birileri ile
birlikte yaşayan katılımcıların kaygı düzeyleri daha yüksektir. Temizlik hizmeti alan yaşlı
bireylerin kaygı düzeyi daha yüksek iken psikolojik destek hizmeti alanların kaygı düzeyi
daha düşüktür. Araştırma bulguları, sayısı gittikçe artan evde bakım hizmeti alan yaşlı
bireylerin yaşam kalitesinin arttırılmasında ve kaygı düzeylerinin azaltılmasında Ankara Büyükşehir Belediyesi Yaşlı Hizmet Merkezi tarafından verilen evde bakım hizmetlerinin
geliştirilmesinin önemini ortaya koymaktadır.
With the increase in the number of elderly individuals in need of care support in the world,
the need for care services for the elderly is also increasing significantly. In this study, it
was aimed to examine the quality of life and anxiety level of the elderly who receive home
care services in the example of Ankara Metropolitan Municipality. The research sample of
this study, which was carried out with a quantitative research design, consisted of 103
elderly individuals over the age of 60 who received home care services from the Ankara
Metropolitan Municipality Elderly Service Center between March 1 and April 30, 2021
and agreed to participate in the research. Questionnaire developed by the researcher, World
Health Organization Quality of Life Module (WHOQOL-OLD) and Geriatric Anxiety
Inventory (GQS) were used as data collection tools in the study. The data obtained were
analyzed and interpreted with the SPSS 22 program.
The participants of this study are mostly primary school graduates (62.1%) women
(78.6%). Participants mostly (38.8%) had cardiological diseases and physical diseases
(23.3%). Almost all of the participants (93.1%) who received the most health care services
(44.7%) from home care services were satisfied with the home care services they received.
In addition, the participants demand that the quality of home care services they receive
should be increased, cleaning services should be more frequent and centers where they can
spend their free time. The quality of life and geriatric anxiety level of the participants were
low. As income and education level increase, the quality of life of individuals also
increases. The quality of life of the participants who do not have any chronic disease is
higher than those who have the disease. Participants who are older, have heart disease, and
live with someone have higher anxiety levels. While the anxiety level of elderly
individuals receiving cleaning service is higher, the anxiety level of those receiving
psychological support services is lower. The research findings reveal the importance of
improving the home care services provided by the Ankara Metropolitan Municipality Elderly Service Center in increasing the quality of life and reducing the anxiety levels of
the elderly individuals who receive home care services.