Sorunlu kredilerin yönetiminde varlık yönetim şirketlerinin rolü ve Türkiye uygulaması
Abstract
Varlık Yönetim Şirketleri, dünyada ilk olarak 1930’lu yıllarda ekonomilerde
yaşanan finansal sorunların çözüm umudu olarak ortaya çıkan ve zamanla karşılaşılan
finansal ya da sistemsel yeni sorunlara, ihtiyaçlara ve eksikliklere ve elde edilen
gelişmelere göre gerekli yasal düzenlemelerle güçlü bir şekilde yasal zemine oturtulan ve
bankalara ve kredi müşterilerine hizmet vermekte olan kuruluşlardır.
Ülkemizde Kasım 2000 - Şubat 2001 Krizleri ya da İkiz Krizler olarak bilinen kriz
zamanlarında büyük ölçüde sorunlar yaşayan reel sektörün ve finans sektörünün
sorunlarına çözüm aranmaktayken çözüm için Londra Yaklaşımı’ndan esinlenilen İstanbul
Yaklaşımı ve sonrasında da Anadolu Yaklaşımı ile birlikte Varlık Yönetim Şirketleri’nin
kurulması önerileri sonucu bu kuruluşlar ülkemiz finansal piyasalarında kendilerini
göstermeye başlamışlardır.
Varlık Yönetim Şirketleri, dünyada ve ülkemizde yukarıda değindiğimiz bu
sebepler ve sonuçlar sonrasında oldukça yaygınlaşan ve bankaların kredi müşterilerinden
tahsil edemeyerek bir kısmını ya da tamamını kaybetmeyi kabul etmek zorunda kaldıkları
varlıklarını pazarlık ya da ihale yoluyla satın alırken aynı zamanda kredi müşterilerini de
ödeyemedikleri mevcut borçlarından ve bu borçlarından kaynaklanan finansal
kimliklerindeki olumsuz görüntülerinden kurtaran bir finansal sektör oyuncusu haline
gelmiştir. Kendi alanlarında giderek profesyonelleşen bu kuruluşlar finansal piyasalarda
faaliyet göstermektedirler.
Çalışmanın ilk bölümünde genel olarak kredi ile ilgili bilgiler, sorunlu krediler,
sorunlu kredilerin etkileri, sorunlu kredilerin çözüm yolları ve sorunlu kredilerin geçmişi
ve çözümüne yönelik yaklaşımlar incelenmiştir. İkinci bölümünde varlık yönetim
şirketlerinin dünyada ve ülkemizde ortaya çıkış süreci, önemleri, politikaları ve
politikalarının amaçları, türleri, çalışma yöntemleri, etkenliklerini artıran etmenler ve
olumlu ve olumsuz yönleri incelenmiştir. Son bölümde ise varlık yönetim şirketlerinin
ülkemizdeki yasal dayanağı, bankaların ya da diğer mali kuruluşların varlıklarını elden
çıkarma sebepleri ve elden çıkarma aşamaları, varlık yönetim şirketlerinin bu kuruluşların
varlıklarını alma amaçları ve almayı tercih ettikleri varlık türleri, bu varlıkların alınması ve satılması ile ilgili aşamalar ve varlık yönetim şirketlerinin ve sektörün günümüzdeki
durumu incelenmiştir.
Asset Management Companies have come to exist at the beginning of 1930’s as a
way out of financial problems and crisis in this period. Later on, because of new financial
and sectoral problems, necessities and deficiencies and new sectoral developments, Asset
Management Companies and their activities have been placed on strong legal basis. Today,
Asset Management Companies are the companies which provide services to banks and
banks’ credit customers.
Asset Management Companies have also come to exist in our country’s financial
markets as a part of solutions seeking for the problems of real sector and financial sector
during the November 2000 - February 2001 crisis (in other words, Twin Crisis). In these
periods, Asset Management Companies are the one of the solutions suggested that
presented the İstanbul Approach, inspired by London Approach, later on together with
Anadolu Approach.
From the above-mentioned reasons and results, these companies started showing up
all around the world as well as in our country. To put it simply, Asset Management
Companies are in service between the banks, which have to accept to lose some or all of
loans that they provide to their customers, and credit customers who have a taint because
of their debts in their financial identities. To summarize this service; first, companies
purchase banks’ non-performing loans or other bad assets through a tender or a mutual
agreement, after this purchasing operation, companies make contact with credit customers
whose debts are purchased by companies to restructure the credits by common consent.
Today, these companies have become a professional player of financial markets.
In the first part of this study, general knowledge for credits, non-performing loans,
effects of non-performing loans, background and solutions of non-performing loans and
approaches for solutions of non-performing loans are overviewed. In the second part, it is
examined that appearance of asset management companies all around the world and in our
country as well, policies and aims of these policies of companies, importance, types,
operation modes, and positive and negative aspects of companies and the factors that raise
companies’ effectiveness are overviewed. In the last part, companies’ legal basis in our country, reasons for banks or other financial institutions to sell their non-performing loans
or other bad assets and steps of this sellout process, steps of overall purchase and sale
process of these assets for companies, reasons for companies to purchase non-performing
loans or other bad assets and the types of assets that the companies prefer to purchase and
finally present status of assets management companies and the sector that these companies
are in.