Metropoldeki yabancılaşma probleminin sinemada temsili: Taxi Driver
Abstract
Yabancılaşma kavramı, günümüzde sosyolojinin önemli kavramlarından biridir.
Çağımızda şehirleşmenin artmasıyla ile birlikte farklılaşmanın ve kalabalıklaşmanın yoğun
olduğu büyük kentlerde insanların gittikçe yalnızlaşarak kendine ve çevresine karşı
yabancılaşması önemli sosyal problemlerden biridir. Çalışmanın temel çerçevesini de bu
kavram oluşturmaktadır. Bu çalışmanın amacı, sosyoloji alanındaki düşünürlerden biri olan
Georg Simmel’in metropol (ana kent/büyük şehir) ile ilgili yabancılaşma tanımlamasının,
sinemanın toplumsal gerçekçi yapıtlardan biri olan 1976 yapımı Taxi Driver filmi
üzerinden bir incelenmesidir. Çalışmada bu filmin toplumsal gerçekliği yansıttıgı iddiası
temel alınmaktadır. Bu çalışma için, nitel araştırma yöntemlerinden biri olan görsel analiz
metodutercih edilmiştir. Çalışmanın amacına uygun olarak araştırma soruları
oluşturulmuştur. Bu araştırma soruları, Taxi Driver filmi üzerinden görsel analiz yöntemi
ve içerik analiz tekniği ile incelenmiştir. Analizler ve değerlendirmeler sonucunda, analiz
için seçilen Taxi Driver filmindeki 70’li yılların New York metropol hayatında, Georg
Simmel’in yabancılaşmaya dair fikirlerinin ve değerlendirmelerinin bulunduğu ve filmdeki
yaşantının da bu düşünceleri yansıttığı gözlemlenmektedir. İlk olarak Taxi Driver
filmindeki metropolde oluşan yabancılaşmanın nedenleri ile Georg Simmel’in
metropoldeki yabancılaşmanın oluşumundaki nedenleri arasında bir benzerlik vardır. İkinci
olarak Taxi Driver filminin metropoldeki yabancılaşmadan kurtulmak için sunduğu
seçenek ile Georg Simmel’in metropoldeki yabancılaşmadan kurtulmak için sunduğu bir
seçenek olan “soylu kişilik” kavramı da benzerdir. Ayrıca Taxi Driver filminde,
bireyinmetropoldekiyabancılaşmadan ve içerisinde bulunduğu nesnel kültürden
kurtulmanın herhangi bir yolunun olmadığı düşüncesi ile Georg Simmel’in bireyin
yabancılaşmadan ve paraya dayalı metropoldeki nesnel kültürden kurtulmasınınbir yolunun
olmadığını ve ayrıca bireyin bu nesnel kültüre yaşayacağı bir sarsıntı ile alışacağı
düşüncesi arasında da bir benzerlik söz konusudur.
Alienation concept is one of the important concepts within sociology today. It is
one of the social problems that people become isolated and alienated from theirselves and
environment more and more in large cities where differentiation and overcrowding is such
intensive with increasing urbanization in the present age. This concept establishes main
framework of the study. The aim of this study is to review the description of alienation
related to metropolis (the capital or chief city) of Georg Simmel, one of the philosophers in
sociology field, through one of the social realist works in world cinema, Taxi Driver
(1976). The claim that the film reflects social reality is grounded in this study. Visual
analysis method, one of the qualitative research methods, has been preferred for the study.
Research questions have been formed as suitable for the purpose of the study. These
research questions have been analysed by visual analysis method from Taxi Driver and
content analysis method. In the consequence of analysis and evaluations, it has been
observed that in the New York metropolitan life of 1970s in Taxi Driver chosen for
analysis, there are Georg Simmel’s ideas and evaluations about alienation and experience
in the film reflect these thoughts. At first, there is a similarity between the causes of
alienation formed in the metropolis in Taxi Driver and those of Georg Simmel. Secondly,
the option offered by Taxi Driver to escape from alienation and the concept of ‘noble
personality’ which is offered by Georg Simmel against alienation are similar. Moreover,
there is a similarity between the idea in the film that there is no escape from alienation in
the metropolis and objective culture and Georg Simmel’s thought that there is no escape
from alienation and objective culture in monetary metropolis and also individuals will
adapt to this objective culture with trauma.