Tip 2 diyabetli bireylerin yeme yutum ve davranışları ile yaşam kalite düzeylerinin belirlenmesi
Özet
Bu çalısma, Tip 2 diyabetli hastaların yeme davranıs bozukluklarını, yasam kalite
düzeylerini, beslenme durumlarını, biyokimyasal bulgularını ve antropometrik
ölçümlerini değerlendirmek amacıyla planlanmıs ve yürütülmüstür. Çalısma, Mart
2013 ile Mayıs 2013 tarihleri arasında Tip 2 diyabet teshisi konmus yasları 35 ile 87
arasında değisen 112 (54 erkek, 58 kadın) hasta üzerinde yapılmıstır. Hastaların
beslenme durumları besin tüketim sıklık formu ile saptanmıstır. Hastaların
tıkınırcasına yeme davranıs bozukluğu BITE-Edinburg testi ile, gece yeme sendromu
(GYS) ise GYS tanı ölçütleri ile değerlendirilmistir. Hastaların antropometrik ölçümleri
alınmıs, fiziksel aktivite durumları belirlenmis ve bazı biyokimyasal parametreleri
analiz edilmistir. Hastaların yasam kalite düzeyleri SF-36 Yasam Kalitesi Ölçeği ile
değerlendirilmistir. Hastaların ortalama diyabet süreleri 9.4±8.07 yıldır ve %27.7’sinin
komplikasyonu olduğu belirlenmistir. Hastaların %70.5’inin diyabet dısında hastalığı
vardır, bu hastalıkların %35.7’si HT, %14.3’ü dislipidemidir. Çalısmaya katılan
hastaların beden kütle indeks (BKİ) ortalamaları değerlendirildiğinde, 65 yas altı
erkeklerin BKİ ortalaması 29.68±4.24 kg/m², 65 yas ve üstü erkeklerin 27.86±4.27
kg/m²’dir. 65 yas altı kadınların BKİ ortalaması 32.63±5.91 kg/m², 65 yas ve üstü
kadınların ise 31.39±4.31 kg/m² olarak belirlenmistir. Dünya Sağlık Örgütü’nün BKİ
sınıflandırmasına göre hastaların BKİ’leri değerlendirildiğinde, erkek hastaların
%48.1’i hafif sisman, %38.9’u sisman, kadın hastaların da %24.1’i hafif sisman,
%62.1’i sisman olarak değerlendirilmistir. Erkek ve kadın hastaların BKİ, vücut yağ
yüzdesi ve bel çevresi ölçümleri sınıflandırmalarına göre aralarındaki fark istatistiksel
olarak önemli bulunmustur (p<0.05). Hastaların serum HbA1c düzey ortalaması
%7.6±2.03, total kolesterol düzey ortalaması lipit düsürücü ilaç kullanan hastalarda
204.9±70.34 mg/dl, ilaç kullanmayanlarda 207.4±44.31 mg/dl, LDL-kolesterol düzey
ortalaması ilaç kullananlarda 120.1±55.44 mg/dl, ilaç kullanmayanlarda 135.4±42.23
mg/dl, HDL-kolesterol düzey ortalaması ilaç kullanan hastalarda 42.9±11.30 mg/dl,
ilaç kullanmayanlarda 44.2±10.70 mg/dl’dir. Trigliserit düzey ortalaması ilaç kullanan
hastalarda 263.7±236.72 mg/dl, ilaç kullanmayanlarda 194.8±135.97mg/dl, açlık kan
glukoz ortalaması 157.55±63.8 mg/dl olarak belirlenmistir. Erkek hastaların serum
total kolesterol, LDL-kolesterol ve trigliserit (TG) düzeyleri kadın hastaların
düzeylerinden daha yüksek, HDL-kolesterol düzeyleri ise kadın hastaların arasında enerjinin yağdan gelen oranı açısından fark istatistiksel açıdan önemli
bulunmustur (erkeklerde %40.3±5.32, kadınlarda %43.16±4.54, p<0.05).
Vitaminlerden en fazla folik asit ve E vitamini, minerallerden ise potasyumun yetersiz
tükettildiği belirlenmistir.
Anahtar Kelimeler: Tip 2 diyabet, tıkınırcasına yeme sendromu, gece yeme
sendromu, yasam kalitesi, beslenme