Gebeliğin ilk üç ayında olan kadınların iyot eksikliği ve tiroid fonksiyonları açısından değerlendirilmesi
Abstract
Bu çalışma fetüsün nörolojik gelişimi için anneden aldığı iyota muhtaç olduğu
birinci trimesterdeki gebelerin iyot durumunu, guatr prevelansını ve tiroid fonksiyon
bozukluğu oranlarını saptamak amacıyla yapılmıştır.
Çalışmaya 1.10.2006 - 30.11.2006 tarihleri arasında Başkent Üniversitesi Adana
Uygulama ve Araştırma Merkezine gebe takibi amacıyla başvuran 141 tane 1. trimesterde
olan gebe katılmıştır. Gebelere, serumda ST3, ST4, TSH, Tiroglobülin ve spot idrarda iyot
düzeyi ölçümleri yapılmıştır. Tüm gebelere, bazı sosyodemografik parametreleri, iyotlu tuz
kullanımını, iyot eksikliği hastalıklarını ve gebelik öykülerini sorgulayan bir anket
verilmiştir. Hastaların guatr durumu palpasyon metodu ile belirlenmiştir.
Çalışmaya katılan gebelerde 2,09 mcg/dl ile 27,51 mcg/dl arasında spot idrar iyotu
düzeyleri belirlenmiş ve median idrar iyot düzeyi ise 14,97 mcg/dl olarak hesaplanmıştır.
Bu değer Dünya Sağlık Örgütü ve İyot Eksikliği Hastalıklarını Kontrol İçin Uluslararası
Konsey tarafından normal populasyon için belirlenen referans aralıklarına göre iyot alımı
bakımından yeterli, iyot eksikliğinin şiddetinin derecelendirilmesi bakımından ise optimal
sınırlara denk gelmesine karşın son yıllarda gebeler için önerilen normal aralık olan 15-23
mcg/dl referans aralığına göre bakıldığında gebelerin % 50’sinin alt sınır olan 15
mcg/dl’nin altında idrar iyot düzeylerine sahip oldukları görülmüştür. Çalışmamızda total
guatr prevelansı %24,8 olarak hesaplanmıştır. Bu oranın %9,2’sini gözle görülebilir guatr
olguları oluşturmaktadır. Çalışmaya katılan gebelerde %12,8 oranında subklinik
hipertiroidizm, %2,1 subklinik hipotiroidizm, %0,7 klinik hipotiroidizm saptanmıştır.
Gebelerin iyotlu tuz kullanma oranı %95 olarak saptanmıştır. Gebelerin yanlızca
%20’sinin iyotlu tuzu ideal olan kapaklı ışık geçirmeyen kavanozda saklarken, sadece
%12’sinin iyotlu tuzu yemek piştikten sonra ekleyip ısıdan koruduğu tespit edilmiştir.
Çalışma sınırlı bir bölgede yapılmış olsa da iyot eksikliğinin gebeler için ciddi boyutlarda
bir sorun olduğunu göstermektedir. Elde edilen sonuçlar ışığında, gebe takibinde önemli
işlevleri bulunan 1. basamak sağlık hizmetlerinde gebe izlem protokollerinin yeniden
gözden geçirilmesini ve gebelere özellikle ilk trimesterde tiroid fonksiyon tesleri
ölçümlerinin yapılmasını önermekteyiz. İyotlu tuz kullanımının yüksek oranda olmasına
karşın iyot eksikliğinin ciddi boyutlarda olması, iyotun üretimi ve tüketimi ile ilgili
yanlışlardan kaynaklandığı düşünülmüştür. Bu konudaki denetim ve eğitim çalışmalarının
arttırılmasını ve var olan etkinliklerin daha verimli hale getirilmesini önermekteyiz