| dc.description.abstract | Son zamanlarda gelişmiş ülkelerde atopik hastalık prevalansı giderek artmaktadır.
Bu artışın kesin nedeni belli değildir. Genetik ve çevresel faktörler suçlanmaktadır. Fakat
benzer etnik kökene sahip popülasyonlar arasındaki allerjik hastalıkların prevalansının
farklarını ve allerjik hastalık prevalansının artmasını yalnızca genetik faktörlerle açıklamak
yetersizdir. Bu yüzden çevresel faktörlerin atopik hastalıkların gelişimi üzerine güçlü bir
etkisi olmalıdır. Son yıllarda atopik hastalıkların gelişimini açıklayabilmek için iki hipotez
ileri sürülmüştür. Birincisi yeni çevresel risk faktörlerine maruziyetin birlikteliği, diğeri de
allerjik hastalıklardan koruyucu faktörlerin azalmasıdır. Hayat standartlarının artması ve
immünizasyon programlarına bağlı olarak bakteriyel ve viral infeksiyonlardaki azalmanın
atopik hastalık prevalansındaki artışa katkıda bulunabileceği ileri sürülmektedir. Allerjik
hastalıklarda hakim olan T helper (Th)2 tipi immün yanıta yol açan faktörler net olarak
bilinmemektedir. İnfeksiyon ajanlarının Th1 tipi immün yanıtı baskınlaştırarak Th2 tipi
immün yanıtın kısıtlanmasına yol açtığı ve böylece atopik hastalıklarda önemli rol
oynadığı düşünülmektedir. Patojenler arasında en çok ilgi çekeni doğada yaygın olarak
bulunan ve immün yanıtı Th1 yönüne çevirebilme potansiyeline sahip olan M.
tuberculosis’dir. Fakat, M. tuberculosis infeksiyonu ve atopi arasındaki ilişki konusunda
çelişkili sonuçlar bildirilmektedir. Sigara içimi ve pasif sigara maruziyeti ile atopi ilişkisine
yönelik de birçok çalışma yapılmış, fakat bu çalışmalarda da çelişkili sonuçlar
bildirilmiştir. Çalışmamızın amacı, ailesel ve kişisel atopi öyküsü olmayan sağlık
çalışanlarında atopi prevalansını belirlemek ve atopi için nedensel ve/veya koruyucu risk
faktörlerini saptamaktır.
Olgular kişisel ve ailesel atopi öyküsü tariflemeyen sağlıklı kişilerden seçildi. Bu
çalışmaya sigara içen sağlıklı 30 kişi ile, kontrol grubu olarak sigara içmeyen sağlıklı 30
kişi alındı. Yaşları 22-37 arasında değişen 30 kadın 30 erkek katılımcıya tüberkülin cilt
testi uygulandı. Olgulara 13 aeroallerjenden oluşan deri prick testi uygulandı ve serum
total eozinofil, total IgE düzeyleri ölçüldü. En az bir allerjene karşı pozitif deri reaksiyonu
atopi olarak tanımlandı. Aktif infeksiyon varlığı; tam kan sayımı, C-reaktif protein ve
akciğer grafisiyle değerlendirildi. Çalışmamıza alınan 60 sağlıklı kişide, atopi ve allerjik
hastalıklar için çevresel risk faktörlerden olan sigara içimi, pasif sigara maruziyeti ve
tüberküloz infeksiyonu multivaryant lojistik regresyon analizi ile incelendi.
Kişisel ve ailesel atopi öyküsü olmayan olguların %26, 7’sinde en az bir allerjene
karşı deri prick testi pozitifliği saptandı. Türkiye’de yapılan diğer çalışmalarla
v
karşılaştırıldığında bu oran yüksek olarak bulundu. En sık saptanan allerjen ise
Dermatophagoides pteronyssinus idi. Benzer çalışmalarda da en fazla duyarlılık ev tozu
akarlarına karşı gösterilmiştir.
Tüm olgularda tüberkülin cilt testi 10 milimetre üzerinde saptandı. 15 milimetre ve
üzeri ölçülen tüberkülin cilt testi pozitif olarak yorumlandı. BCG aşısı yapılma oranları 2
grup arasında farklı değildi. Hiçbir olguda aktif ya da geçirilmiş tüberküloz saptanmadı.
Atopi ve tüberküloz maruziyeti arasındaki ilişki araştırıldığında, atopisi olanlar ile atopisi
olmayanlarda tüberkülin cilt testi pozitifliği sırasıyla %43,7 ve %72,7 olarak saptandı
(p=0.03). Sonuç olarak atopi ile tüberküloz maruziyeti arasında ters bir ilişki olduğu ve
tüberküloza subklinik maruziyetin atopi gelişimini azalttığı düşünüldü. Atopi için risk
faktörlerinden olan sigara içimi ile atopi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki
bulunmadı (p>0,05). Fakat yenidoğan ve erken çocukluk döneminde pasif sigara
maruziyeti olan kişilerde atopi oranı daha az saptandı (p=0.008). Bu çalışma, yenidoğan ve
erken çocukluk döneminde pasif sigara maruziyeti ile atopi arasında güçlü bir negatif
ilişki olduğunu düşündürdü. | tr |
