Hemodiyaliz hastalarında rezistin inflamasyon ve ateroskleroz

Abstract

Adipoz doku adipositlerden oluşan kompleks endokrin bir organdır. Bu adipositlerden bazı sitokin ve hormonlar salgılanır: leptin, adiponektin, rezistin, TNF alfa, IL 6. Rezistin, adipositlerden salgılanan ve adipogenezi inhibe eden 92 amino asitli sisteinden zengin bir peptid hormondur. Henüz renal yetmezlikte artmış rezistin düzeyi ve sonuçları pek irdelenmemiştir. Çalışmalarda erken evre renal yetmezlik, periton diyaliz (PD) ve hemodiyaliz (HD) hastalarının kontrol grubundan yüksek rezistin seviyesine sahip olduğu gösterilmiştir. Nonrenal hastalıklarda rezistinin inflamasyon ve aterosklerozla ilişkisi yeni çalışmalarda incelenmekle birlikte, renal hastalıklarda bu üç faktör arasındaki ilişkiyi inceleyen çalışmalar henüz yoktur. Çalışmamızda HD hastalarında serum rezistin düzeyini ölçmeyi ve rezistin düzeyinin inflamasyon ve karotis aterosklerozla ilişkisini araştırmayı amaçladık. Çalışmaya 44 HD hastası alındı. Hasta serum rezistin düzeyi, yaş ve cinsiyet olarak eş 17 sağlıklı gönüllü ile karşılaştırıldı. Hastaların yaş, cinsiyet, diyaliz süresi, vücut kitle indeksi (VKİ), hemotokrit, lökosit, kan üre nitrojeni (BUN), kreatinin, sodyum (Na), potasyum (K), kalsiyum (Ca), fosfor (P), serum albumin, total kolestrol, LDL, HDL, trigliserid, C reaktif protein (CRP), serum demir, ferritin, total demir bağlama kapasitesi ve iPTH düzeyleri gibi demografik ve laboratuvar verileri değerlendirildi. Karotis doppler ultrasonografi aynı hekim tarafından karotis intima mediya kalınlığı (IMK) ve plak varlığı açısından değerlendirildi. Serum rezistin düzeyi diyaliz hasta grubunda 18,76 ± 3,94 ng/ml, sağlıklı kontrol grubunda 9,63 ± 5,09 ng/ml’di ve diyaliz hasta grubunda anlamlı olarak yüksekti (p<0,0001) ix Diyaliz grubunda CRP ile rezistin univariate lineer regresyon analizine göre ilişkiliydi (p < 0.0001, β= 4.52, r2= 0.38). CRP laboratuar üst sınırı olan 0.5 mg/dL göre gruplandırıldığında univariate lineer regresyon analize göre CRP’nin 0.5 mg/dL’nin üzerinde olması rezistinle ilişkiliydi (p < 0.0001, β= 6.44, r2=0.67). Hasta laboratuvar verileri değerlendirildiğinde, HD hastalarında rezistinin yaş, hemoglobin, kalsiyum ve CRP ile pozitif ilişkili olduğu görüldü. Kontrol grubunda ise rezistin düzeyi kreatinin, potasyum ve CRP ile pozitif, HDL ile negatif ilişkiliydi. Rezistin düzeyine etki ettiği düşünülen laboratuvar parametreleri ile multivariate regresyon analiz yapıldığında ise, diyaliz grubunda serum rezistin düzeyi sadece CRP ile pozitif ilişkiye sahipti ve bu ilişki cinsiyet, yaş, VKİ ile düzeltildiğinde devam etti. HD hastalarında ortalama karotis intima media kalınlığı (0.73 ± 0.23 mm) kontrol grubuna (0.54 ± 0.14) göre anlamlı olarak yüksekti (p < 0.005). HD hastalarında karotis IMK sigara (r=0.41, p=0.002), yaş (r=0.42, p=0.001), LDL (r=0.27, p=0.042), CRP (r=0.54, p=0.000), rezistin (r=0.38, p=0.004), plak varlığı (r=0.49, p=0.000) ile pozitif ilişkiliydi. HD hastaları plak varlığı açısından değerlendirildiğinde ise, plak var olan grupta (20.9 ± 3.1 ng/ml) serum rezistin düzeyi, plak yok olan gruba (16.59 ± 3.4 ng/ml) göre anlamlı olarak yüksekti (p < 0.0001). Serum rezistin seviyesi HD hastalarında yüksektir. Bu hasta grubunda artmış rezistin düzeyi inflamasyon ve karotis aterosklerozu ile ilişkilidir. Rezistin yüksekliği, bu populasyonda erken başlangıçlı aterosklerozda önemli rol oynayabilir.