Hemodiyaliz hastalarında huzursuz bacak sendromunun biyokimyasal ve klinik parametrelerle ilişkisi
Özet
Huzursuz bacak sendromu (HBS) parestezi ve yanma hissi ile kendini gösteren,
istirahat sırasında ve geceleri hastaların etkilenen ekstremitelerini hareket ettirme isteği ile
karakterize bir rahatsızlıktır. Çalışmamızda hemodiyaliz hastalarında HBS ile demografik,
klinik, biyokimyasal parametreler, depresyon, malnütrisyon ve komorbiditeler arasındaki
ilişkiyi değerlendirmeyi amaçladık. Çalışmada depresyon tanısı ve şiddeti için Beck
Depresyon Envanteri (BDE),malnütrisyon değerlendirilmesi için Malnütrisyon
İnflamasyon Skoru (MİS) ve komorbiditelerin değerlendirilmesi için Charlson
Komorbidite İndeksi (CKİ) kullanıldı.
Çalışmaya 187 (E/K: 110/77, yaş ortalaması 55.1±14.9 yıl ve ortalama diyaliz
süresi 11.1.2±68.5 ay) hasta alındı. HBS 18 (%9.6) hastada saptandı. Uluslararası
Huzursuz Bacak Sendromu Çalışma Grubu şiddet skalasına göre ortalama HBS şiddeti
16.7±5.9 olarak bulundu. HBS şiddeti skalaya göre derecelendirildiğinde 3 (%16.7) kişide
hafif, 10 (%55.5) kişide orta ve 5 (%27.8) kişide şiddetli HBS vardı. Hastaların
%72.2’sinde HBS şiddeti hafif ve orta düzeyde idi. Çok şiddetli HBS’si olan hasta yoktu.
Hastaların ortalama BDE skorları 14.4±8.8, MİS puanları 5.2±3.5 ve CKİ değerleri ise
4.7±2.3 olarak saptandı. HBS’si olan grupta olmayan gruba göre kalsiyum değerlerinde
yükseklik (9.5±0.6 mg/dL vs 9.0±0.7 mg/dL , p=0.013) dışında gruplar arasında
demografik, klinik ve biyokimyasal veriler açısından farklılık saptanmadı. HBS olan ve
olmayan gruplar arasında MİS, CKİ ve BDE puanları arasında istatistiksel olarak farklılık
saptanmadı . HBS’li hastalarda HBS şiddeti ile BDE arasında pozitif korelasyon saptandı
(p=0.023, r=0.289).
Diyaliz hastalarımızda batılı kaynaklarda belirtilenden (%20-60) daha az (%9.6)
oranda HBS saptandı. HBS’li hastalarda kalsiyum düzeyleri yüksek bulundu ve HBS
şiddeti ile BDE skorları arasında pozitif korelasyon saptandı. Diğer biyokimyasal ve klinik
parametreler ile HBS’nin ilişkisi saptanamadı. Kalsiyum ve depresyon ile HBS ilişkisi
açısından elde edilen sonuçların ayrıntılı çalışmalarla değerlendirilmesi ile diyaliz
hastalarındaki HBS sorununun boyutu, patofizyolojisi ve tedavisinin yönlendirilmesi
hakkında değerli bilgiler elde edilebilir.
Restless legs syndrome (RLS) is a disorder with paresthesia and burning sensation,
with a feeling of urge to move the extremities especially in resting and night time. In our
study we tried to investigate the relationship between demographic, clinical, biochemical
parameters, depression, malnutrition and comorbidities with RLS in hemodialysis patients.
Beck Depression Index (BDI) is used for the identification of depression, Malnutrition
Inflammation Score (MIS) is used for malnutrition evaluation and Charlson Comorbidity
Index (CCI) is used for the identification of comorbidities in hemodialysis patients.
We enrolled 187 (M/F: 110/77, mean age 55.1±14.9 year and duration of
hemodialysis 111.2±68.5 months) patients. RLS was diagnosed in 18 (9.6%) patients.
According to International Restless Legs Syndrome Study Group (IRLSSG) Rating Scale
severity of RLS was 16.7±5.9. When the severity of RLS was grouped according to rating
scale 3 (16.7%) patient had mild, 10 (55.5%) patients had moderate and 5 (27.8%) patients
had severe RLS. RLS severity was mild and moderate in 72.2% of patients. No patient had
very severe RLS. The BDI scores of patients was 14.4±8.8, MIS scores was 5.2±3.5 and
CCI scores was 4.7±2.3. Except the higher value of calcium in RLS positive group
(9.5±0.6 mg/dL vs 9.0±0.7 mg/dL , p=0.013) demographic, clinical and biochemical values
were also not different between groups. MIS, CCI and BDI scores were not diferent
between groups. In RLS positive patients RLS severity positively correlated with BDI
scores (p=0.023, r=0.289).
In our dialysis patients we identified lesser prevalance of RLS (9.6%) contrary to
European and American literature (20-60%). Serum calcium levels were found to be higher
in RLS positive patients and BDI positively correlated with RLS severity. The
investigation of relationship of calcium and depression with RLS by further studies can
lead to better identification of pathophysiology and modification of treatment in dialysis
patients with RLS.