| dc.description.abstract | İnme, tüm dünyada ölüm nedenleri içinde dördüncü sırada yer almaktadır. Bununla birlikte
erişkinlerde ölüm ve sakatlığa en çok neden olan nörolojik hastalıktır. Kronik böbrek
yetmezliği (KBY) de serebrovasküler hastalıkların (SVH) mortalite ve morbiditesinde
önemli bir risk oluşturur. Ancak KBY ve hemodiyalizin (HD) inme ile ilişkisi üzerine
yapılan çalışmalar yeterli sayıda değildir.
Biz bu çalışmamızda inme tanısı ile yoğun bakıma yatırılan ve kronik HD’e giren
hastaların demografik özellikleri, KBY ve HD’nin inme üzerine etkisi, Charlson
Komorbidite Skoru (CCS) ve National Institutes Of Health Stroke Skalası (NIHSS)
skorunu, diğer hasta gruplarıyla karşılaştırmayı, var ise farklılıklarını ortaya koyabilmeyi
ve bu bilgi ışığında Acil Tıp olarak bu inme olgularında morbidite ve mortaliteyi
azaltabilecek hasta yönetimine katkıda bulunabilmeyi amaçladık.
Başkent Üniversitesi Adana Uygulama ve Araştırma Merkezi Acil Servisine Ocak 2011-
Aralık 2013 tarihleri arasında başvuran ve World Health Organization (WHO) kriterlerine
göre inme tanısıyla yoğun bakımda yatırılarak izlenen, 18 yaş ve üstü hastalar retrospektif
olarak değerlendirilmiştir. Hastalar dört gruba ayrılmıştır. Birinci grup kronik HD
hastaları, ikinci grup KBY dışında sadece bir komorbid hastalığı olanları, üçüncü grup
KBY dışında en az iki komorbid hastalığı olanları ve dördüncü grup ise hiçbir kronik
hastalığı olmayan hastaları temsil etmekte olup, HD hastaları diğer gruplarla
karşılaştırılmıştır.
Çalışmamızın retrospektif analizlerinde KBY ve HD’nin inme riski ve mortalitesini
artırdığı tespit edilmiş olup literatürdeki benzer çalışmaları destekler niteliktedir. HD
hastalarında erkek cinsiyet, 64 yaş üstü olmak, hipertansiyon (HT) ve/veya diyabetes
mellitus (DM) öyküsünün varlığı, yüksek CCS (CCS > 4, p=0,000) değerleri, taşikardi
olmayıp nabızda göreceli olarak artış olması (87/dk, p=0,003), anemi (Hemotokrit:
Htc<%40, p:0,000), düşük HDL kolesterol (HDL-k < 40 mg/dL, p:0,003), yüksek
trigliserid (TG > 95 mg/dL, p:0,033) ve C-reaktif protein (CRP > 6mg/L, p=0,000)
değerleri artmış inme riski ile ilişkili bulunmuştur. NIHSS değerleri ise diğer gruplara göre
anlamlı olarak daha düşük (ortalama NIHSS=6,5 p:0,009) saptanmıştır. HD hastaları acile
en kısa sürede başvuran hasta grubu olmuştur (3,5 saat p=0,020). Tüm inmelerde beyin
manyetik rezonans görüntülemede (BMR) en fazla orta serebral arter (OSA) sulama
alanında infarkt (n=238 %41,8) tespit edilmiştir ancak bu oran en az HD hastalarında
(n=16, %26,6 p=0,024) görülmüştür. Ayrıca hemorajik inme sıklığı HD hastalarında daha
fazla olup (n=16, %26,7; p=0,002), beyin bilgisayarlı tomografide (BBT) intrakraniyal
kanama (İKK) en fazla bu hasta grubunda saptanmıştır (n=15, %25; p=0,023). HD
hastalarında inme nedenli mortalite genel popülasyona göre daha yüksektir (n=22, %20.4
p=0,009).
HD hastalarında inme risk faktörlerinin bilinmesi, altta yatan hastalıkların tedavi edilmesi
ve/veya kontrol altında tutulması, inme semptomları ve hastaneye erken başvuru
konusunda hasta ve hasta yakınlarının bilinçlendirilmesi ve hızlı, kararlı Acil Tıp hasta
yönetimi morbidite ve mortalitenin azalmasına katkıda bulunabilir.
Stroke is the fourth reason of death in the worldwide. It is the leading cause of neurologic
mortality and morbidity in adults, however. Chronic renal disease (CRD) is one of the
major risk factor of cerebrovascular disease (CVD). However, there are few studies
assessing the relationship between stroke and CRD / hemodialysis (HD).
In this study, we aimed to compare the demographic characteristics, Charlson Comorbidity
Score (CCS) and National Institutes of Health Stroke Scale (NIHSS) of chronic HD
patients who were hospitalized in intensive care as cerebral stroke, with other groups, to
define the differences, if there is, and within enlighten of this information, to contribute the
management of such stroke patients in decrease of the mortality and morbidity rates in
Emergency Department.
Patients who referred to the Baskent University Faculty of Medicine, Adana Training and
Research Center, Emergency Department between January 2011 and December 2013,
diagnosed as stroke by World Health Organization (WHO) criteria, hospitalized in
intensive care unit and age ≥18 years old, were retrospectively analyzed. Patients were
divided into four groups. The first group was represented CRD patients; the second group
was included the patients had one comorbidity, except CRD; the third group had at least 2-
comorbidities, except CRD; and the fourth group had none of any comorbidity. Patients
with CRD were compared with other groups.
In the retrospective analysis of our study, we found that stroke risk and disease related
mortality were increased in CRD patients consistent with the literature. In HD patients;
being male gender, >64 age, hypertension (HT) and/or diabetes mellitus (DM), higher CCS
score (CCS > 4, p:0,000), relative increase in pulse without tachycardia (87/min, p=0.003),
anemia (Hematocrit: Hct < 40%, p=0.000), decreased HDL cholesterol (HDL-k < 40
mg/dL, p=0,003), increased trigliseride (TG > 95 mg/dL, p=0,033) and higher C-reactif
protein levels (CRP > 6mg/L, p=0,000) were related in increased risk of stroke. NIHSS
values were detected as statistically significantly decreased compared to the other groups
(mean NIHSS= 6,5 p=0,009). HD patients were admitted to the Emergency Department
earlier then the others (3,5 hour p=0,020). Middle cerebral artery (MCA) watersheed
infarcts were the most seen findings in brain magnetic rezonans imaging (MRI) (n=238,
p=%41,8) however, the rate was lowest in HD patients (n=16, %26,6 p=0,024). Also
hemorrhagic stroke was much more frequent in HD patients (n=16, %26,7; p=0,002) and
in brain computerized tomography (BCT) intracranial hemorrhage (İCH) was seen mostly
in this group (n=15, %25; p=0,023). The mortality in HD patients admitted with stroke was
increased than other groups (n=22, %20,4 p=0,009).
In HD patients, awareness of risk factors related to the stroke, management of underlying
disease, education of patients and their relatives about stroke disease symptoms and
immediate intervention, rapid and accurate management of patients in the Emergency
Department may supply decreased morbidity and mortality in stroke patients with HD. | en_US |
