Farklı glisemik indeksi olan ekmek çeşitlerinin tip 2 diabetes mellituslu bireylerde glisemik kontrol ve kardiyometabolik risk faktörleri üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışma, Tip 2 diabetes mellituslu hastalarda diyabetin tıbbi beslenme tedavi protokolü ile uyumlu diyetin bir bileşeni olarak verilen farklı glisemik indeksli ekmek tüketiminin antropometrik ve biyokimyasal parametreler üzerine etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma Dilovası Devlet Hastanesi Dahiliye Polikliniğine başvuran yaşları ortalama 40.29±6.81 yıl olup, BKI25 kg/m2 olan 24 Tip 2 diyabetli kadınlarla yürütülmüştür. Randomize olarak ikiye ayrılan hastalardan bir gruba tam tahıl taneli ekmek diğer gruba tam buğday unundan ekmek verilmiştir. Dört haftalık uygulama sürecinde her iki grubun beslenme programları başlangıç vücut ağırlığının %4-5‘ni kaybedecek şekilde planlanmıştır. Her iki grubun makro besin ögeleri dağılımı enerjinin %45-65‘i karbonhidrattan, %15-20‘si proteinlerden, %25-35‘i yağlardan olacak şekilde düzenlenmiştir. Glisemik yanıt oluşturan ekmek hariç tüm besinler her iki grup için de benzer şekilde önerilmiştir. Araştırmanın hem başında hem de 4.hafta sonunda hastaların besin tüketim durumları, tükettikleri besinlerin glisemik indeksleri, antropometrik ölçümleri (ağırlık, boy uzunluğu, bel çevresi vb.), vücut bileĢimi (BIA ile vücut yağ ve yağsız doku miktarı) ve biyokimyasal analizleri (açlık kan Ģekeri, açlık insülini, HbA1c, HOMA-IR, HDL, LDL, total kolesterol, trigliserit ve C reaktif Protein-CRP) yapılmıĢtır. Tam tahıl taneli ekmek tüketen grubun günlük ortalama glisemik indeks düzeyindeki azalma %33.459.72 iken; tam buğday unundan ekmek tüketen bireylerdeki azalma %21.795.97 olarak belirlenmiştir. Her iki grup arasındaki fark istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (p<0.01). Çalışmanın başlangıcı ve sonunda vücut ağırlığı, BKI ve bel çevresindeki azalma her iki grupta da anlamlı olup, gruplararası fark önemli bulunmamıştır (p>0.05). Aynı zamanda glisemik indeksteki azalma ile bel çevresindeki azalma pozitif yönlü korelasyon göstermektedir (r=0.465; p=0.025). Tam tahıl ekmeği tüketen bireylerde HbA1c, tam buğday ekmeği tüketen bireylerde ise insülin ve HOMA-IR düzeyindeki azalmanın istatistiksel olarak önemli olduğu belirlenmiĢtir (p<0.05). Serum glukoz, HDL, trigliserit ve kolesterol düzeylerindeki değişimler istatistiksel açıdan önemli bulunmamıştır (p>0.05). Farklı glisemik indeksli ekmeklerin Tip 2 diyabetli bireylerde glisemik kontrol üzerine etkisinin belirlenebilmesi için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır. The aim of the present study was to examine the effects of consumption of breads with different glycemic index as a part of balanced diabetic diet, on anthropometric and biochemical parameters in patients with type 2 diabetes mellitus. The study was conducted on 24 diabetic women who consulted Dilovası State Hospital Medicine Polyclinic; the patients had been diagnosed with type 2 diabetes with BMI25 kg/m2 and were aged 40.29±6.81 years. A total of 24 subjects with type 2 diabetes were randomized to consume one of two breads as a part of their diets, consuming whole grain bread or bread made from whole wheat flour for 4 weeks. Both groups‘ macronutrient distribution was planned so that about 45-65% of their calorie intake was from carbohydrates; 25-35% was from fat, and 15-20% was from protein. All food with glycemic response except bread was suggested similarly for both groups. Nutritional status, glycemic index values of foods, anthropometric values (weight, waist circumference, BMI etc), body composition and biochemical analysis (fasting plasma glucose, fasting insulin, HbA1c, HOMA-IR, total-cholesterol, triglycerides, LDL-cholesterol, HDL-cholesterol, and CRP) was measured at the begining and the end of the study. Decrease in the average daily glycemic index in the whole grain bread group was 33.459.72%, while it was 21.795.97% in the bread made from whole wheat flour group. The decrease in glycemic index was statistically significant. There was a significant reduction in body weight, BMI and waist circumference in both groups, but differences between groups were not significant (p > 0.05). A statistically significant, positive relationship was found between decrease in glycemic index and decrease in waist circumference (r(22) = 0.46, p = 0.025). While there was a significant decrease in HbA1c in patients who consume whole grain bread, there was a significant decrease in insulin and HOMA-IR in those who consume bread made from whole wheat flour. There were no statistically significant changes in plasma glucose, HDL-cholesterol, total cholesterol, and triglycerid levels (p > 0.05). There is need to further research to determine the effects of breads with different glycemic indices on glycemic control in patients with type 2 diabetes.