Sınır kişilik özelliği deneyimleyen bireylerin bağlanma stilleri ile duygu farkındalığı ve duygu düzenleme güçlüğü düzeylerinin incelenmesi
Özet
Bu çalışma kapsamında ilk olarak sınır kişilik özelliği düzeyleri farklılaşan bireylerin
bağlanma stilleri göz önünde bulundurularak duygu farkındalığı ve duygu düzenleme
güçlüğü düzeylerinin incelenmesi ve ikinci olarak bağlanma stilleri ile sınır kişilik özelliği
ilişkisinde duygu düzenleme güçlüğü ve duygu farkındalığının aracı rolünün
değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yapılan çalışmanın örneklemini lisans ve lisansüstü
eğitimi devam eden toplam 247 üniversite öğrencisi oluşturmuştur. Katılımcıların 18 - 28
yaşları arasında (SS = 1.87) olduğu, 239’unun lisans (%96.8), 7’sinin ise yüksek lisans
(%2.8) öğrencisi olduğu gözlenmiştir. Ayrıca, katılımcıların 217’sini (%87.9) kadın, 30’unu
(%12.1) ise erkek katılımcılar oluşturmuştur. Araştırma kapsamında katılımcılara,
demografik bilgilerini almak amacıyla Demografik Bilgi Formu, sınır kişilik özelliği
düzeylerini değerlendirmek amacıyla Borderline Kişilik Envanteri (BKE), duygusal
farkındalığı düzeylerini belirlemek amacıyla Duygusal Farkındalık Düzeyi Ölçeği (DFDÖ),
duygu düzenleme güçlüğü düzeylerini değerlendirmek amacıyla ise Duygu Düzenleme
Güçlüğü Ölçeği-Kısa Form (DDGÖ-16) ve bağlanma stillerini değerlendirmek amacıyla
İlişki Ölçekleri Anketi (İÖA) uygulanmıştır. Araştırmanın ilk amacı doğrultusunda, sınır
kişilik özelliği düzeyleri farklılaşan gruplar bağlanma stilleri göz önünde bulundurularak
duygu farkındalığı ve duygu düzenleme güçlüğü düzeyleri açısından MANOVA aracılığı ile
karşılaştırılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, sınır kişilik özelliği düzeyi düşük grubun
yüksek gruba kıyasla duygu farkındalığı ortalama puan puanının daha yüksek, duygu
düzenleme güçlüğü ortalama puanının ise daha düşük olarak görülmüştür. Bağlanma stilleri
açısından ise güvenli, korkulu, saplantılı ve kayıtsız bağlanma stillerinin duygu farkındalığı
puan ortalamalarının anlamlı olarak farklılaşmadığı sonucuna ulaşılmaktadır. Saplantılı
bağlanma stiline sahip bireylerin güvenli bağlanma stiline ve kayıtsız bağlanma stiline sahip
bireylere kıyasla duygu düzenleme güçlüğü puan ortalamalarının daha yüksek olduğu, ancak
korkulu bağlanma stiline sahip bireylerin diğer bağlanma stilleri ile duygu düzenleme
güçlüğü puanları açısından farklılaşmadığı bulgusuna ulaşılmıştır. Sınır kişilik özelliği
düzeyleri ve bağlanma stillerinin duygu farkındalığı ve duygu düzenleme güçülüğü
üzerindeki etkileşim etkisine ise anlamlı olmadığı görülmüştür. Araştırmanın ikinci amacı
doğrultusunda, bağlanma stilleri ile sınır kişilik özelliği ilişkisinde duygu farkındalığının ve
duygu düzenleme güçlüğünün aracı rolü incelenmiştir. Yapılan analiz sonucunda, güvenli
ve saplantılı bağlanma stilleri ile sınır kişilik özelliği arasında duygu düzenleme güçlüğünün
tam aracı rol oynadığı ancak korkulu bağlanma stili ile sınır kişilik özelliği ilişkisinde duygu
farkındalığının aracı rolünün güven aralığında bulunmadığı, duygu düzenleme güçlüğünün
ise kısmi aracı rolünün olduğu görülmüştür. Kayıtsız bağlanma stilinin ise duygu
farkındalığı ve duygu düzenleme güçlüğü ile ilişkisi istatistiksel olarak anlamlı olmadığı için
aracı değişken analizine dahil edilmemiştir. Araştırma kapsamında elde edilen bulgular ilgili
alanyazın ışığında tartışılmış, araştırmanın bulguları belirtilmiştir.
In this study, it is aimed to examine the emotional awareness and emotion dysregulation in
relation to the attachment styles of individuals with varied border personality features and to
evaluate the mediating role of emotion regulation and emotional awareness in the
relationship between attachment styles and border personality features. The sample of the
study consisted of 247 university students with undergraduate and graduate education. It was
observed that the participants were between the ages of 18-28 (SD = 1.87), 239 of them were
undergraduate (96.8%) and 7 of them were graduate (2.8%). In addition, 217 women
(87.9%) were male and 30 (12.1%) were male. Demographic Information Form was used to
evaluate demographic information, Borderline Personality Inventory (BPI) was used to
assess borderline personality feature levels, The Levels of Emotional Awareness Scale
(LEAS) was used to determine the levels of emotional awareness, Difficulties in Emotion
Regulation Scale-Brief Form (DERS-16) was used to evaluate emotion dysregulation levels
and Relationships Scales Questionnaire (RSQ) was used to evaluate attachment styles. For
the first purpose of the study, groups with different levels of border personality features were
compared with MANOVA in terms of emotion awareness and emotion dysregulation by
considering attachment styles. It was found that the level of emotion awareness was lower
and the emotion dysregulation levels were higher in the group with higher borderline
personality features when compared with lower borderline personality features. There was
no difference in the emotional awareness level in the differentiation of attachment styles, but
it was found that there were differences in terms of emotion dysregulation. The group with
a preoccupied attachment style exhibits higher levels of emotion dysregulation when
compared with secure and dismissing attachment style. When borderline personality feature
levels and attachment styles are considered together, it is concluded that they do not differ
in terms of emotion awareness and emotion dysregulation. For the second purpose of the
study, the role of emotion awareness and emotion regulation mediator between the
attachment styles and the border personality feature was investigated. Difficulty of emotion
regulation among the safe and preoccupied attachment styles have been found to play the role of full mediator among the border personality feature. It was observed that the mediating
role of emotion awareness was not within the confidence interval between fearful attachment
style and borderline personality feature, while emotion dysregulation was partially mediated
role. In terms of dismissing attachment style, because there was not statistically significant
correlation between dismissing attachment style, emotional awareness and emotion
dysregulation, dismissing attachment style did not interpret in mediator analyse. The
findings of the study were discussed in the light of the related literature and the findings of
the study were stated.