Kadının korunmasına yönelik çalıştırılması yasaklanan işler ve çalışma sürelerine ilişkin sınırlamalar

Abstract

Kadınlar, çalışma yaşamının içinde hep var olmuşlardır. Bunun doğal bir sonucu olarak, bu çalışmaların düzenlenmesine yönelik bir kısım kuralların oluşturulması gereklidir. İş Hukuku mevzuatımıza baktığımız zaman, kanun koyucunun işçiyi koruma ilkesi kapsamında pek çok hükümler tesis ettiğini görmekteyiz. Özellikle biyolojik yapılarının farklılık arz etmesi nedeni ve kadının bazı durumlarda daha fazla korunması gerektiği düşüncesiyle kanun koyucu, sadece kadınlar için öngörülen hükümler yaratma yoluna gitmiştir. Bu düzenlemelerin bir kısmı olumlu, yani kadına bazı haklar bahşetme şeklinde ortaya çıkarken, bir kısmı ise olumsuz olarak, yani kadının korunması amacıyla getirilen yasak ve sınırlamalar biçiminde kendini göstermektedir. Çalışmamızın özünü, esasen bu yasak ve sınırlamalar oluşturmaktadır. Ayrıca kadın işçilerin çalıştırılmasının yasak olduğu işler ile sürelere müteallik düzenlemelerin eşitlik ilkesine uygunluğunu belirlemek amacıyla eşitlik ilkesine ve ayrımcılık yasağına ilişkin ulusal ve uluslararası düzenlemeler üzerinde kısaca durulmuştur. Bilindiği üzere, kadın işçinin korunması ve buna ilişkin düzenlemelerin incelenmesi, başlı başına bir tez konusu olacak denli geniş bir muhtevaya sahiptir. Bu nedenle çalışmamızın birinci kısmında, kadın işçilerin çalıştırılma yasaklarının temelini anlatmaya yetecek kadar kadın işçileri koruma boyutuna yer verilmiş ve böylece kadın işçi çalıştırılma yasaklarının temeli ile getirilme amaçları hususunda bir bakış açısı verilmeye çalışılmıştır. Yine, konumuzun dışına çıkmamak adına Bireysel İş Hukuku boyutu incelenmiş, Sosyal Güvenlik Hukuku boyutuna yeri geldikçe dipnotlarda ve özet mahiyetinde yer verilerek, söz buna ilişkin yapılan özel çalışmalara bırakılmıştır. İkinci kısımda ise kadınların çalışma hayatında korunması düşüncesiyle hem işin niteliği gereği hem de zamansal bakımdan getirilen yasak ve sınırlamaların tarihsel gelişimi, uluslararası alanda getirilen düzenlemeler, iç hukukumuzda yer alan düzenlemeler, yasak ve sınırlamaların amacına hizmet edip etmediği konusu incelenerek doktrindeki görüşlere yer verilmiştir. Üçüncü bölümde, işveren tarafından bu yasak ve sınırlamalara uyulmamasının sonuçları incelenmiştir. Bu kapsamda gündeme gelecek olan yaptırımlarda hukuki, cezai ve idari olarak üçlü bir ayrıma gidilerek açıklama yapılmış, bununla birlikte işçinin yasak ve sınırlamalara rağmen çalıştırılması halinde haklarının ne olacağı hususu hakkında bilgi verilmiş, yasak ve sınırlamalar, irade serbestisi çerçevesinde değerlendirilmiştir. Women have always existed in working life. As a natural consequence of that, it is necessary to establish some rules for the regulation of these workings. When we look at our Turkish Labour Law legislation, we can see that the legislator establishes many provisions under the principle of protecting workers. The legislator went on to create provisions for women only because of their biological structure and the need for more protection in some cases. Some of these arrangements show up as affirmative structure that has given some rights to women workers, while others appear as adverse, so in the form of prohibitions and restrictions imposed for the protection of women workers. We express what the essence of our study is these prohibitions and limitations. In addition, national and international regulations on the principle of equality and prohibition of discrimination were briefly emphasized for to determine the compliance of the regulations on the some works and periods in which female workers are prohibited. As it is known, “the protection of the female workers and the examination of the related regulations” have a huge content which can be the subject of a thesis in itself. That‟s why in the first part of this study, we tried to explain the protection dimension of women workers for understanding to the basis of the prohibitions on the employment of women workers, thus, we will attempt to give a perspective on the basis of the prohibitions on the employment of women workers. Also, for staying in borders of our subject, just the Individual Labour Law dimension has been examined, but the Social Security Law and Collective Labour Law dimensions have been included in the footnotes as summary and the word has been left to the special studies made/will make about it. In the second part, the historical development of the prohibitions and restrictions imposed both in terms of the nature of the work and in terms of the protection of women in working life, the regulations introduced in the international dimension, whether the regulations in our domestic law serve the purpose of the prohibitions and limitations are discussed and opinions in the doctrine. The third section, we examined the consequences of non-compliance with these prohibitions and restrictions by the employer. In this scope, the legal, criminal and administrative tripartite distinctions were made in the sanctions that will be brought to the agenda and information was given about the rights of the employee if she was employed despite the prohibitions and restrictions, and the prohibitions and limitations were evaluated within the framework of freedom of will.