| dc.description.abstract | Bu çalışma kapsamında ilk olarak son iki sene içerisinde bir kayıp yaşamış bireylerin
geçmiş yas deneyimlerine katılmış olma, duygu düzenleme becerisine sahip olma, yüksek
psikolojik dayanıklılık düzeyine sahip olma, sosyal destek düzeyinin yüksek olması ve
stresle başa çıkma tarzları ile bireylerin yas süreçleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
amaçlanmıştır. Çalışmada ikinci olarak bu faktörlerin yas süreci üzerindeki yordayıcı
etkisinin açıklanması hedeflenmiştir. Çalışmanın üçüncü hedefi ise geçmiş yas
deneyimleri, duygu düzenleme becerisine sahip olmanın ve stresle başa çıkma tarzlarının
yas süreci ile olan ilişkisinde psikolojik sağlamlık ve sosyal destek düzeyinin yüksek
olması aracı rolünü inceleyebilmektir. Örneklem, son 2 yıl içerisinde bir yakınını
kaybetmiş 228 katılımcıdan oluşmaktadır. Katılımcılar 18-66 yaş aralığında (SS= 11.83)
olup katılımcıların 94’ü (%41.2) kadın, 134’ü (%58.8) erkektir. Katılımcıların demografik
bilgilerini toplamak adına sosyo demografik bilgi formu; geçmiş yas deneyimleri hakkında
bilgi sahibi olmak adına Geçmiş Yas Deneyimleri Ölçeği (GYDÖ); duygu düzenleme
becerilerinin ölçümü adına Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği (DDGÖ-16); psikolojik
dayanıklılık düzeylerinin ölçülmesi adına Yetişkinler İçin Dayanıklılık Ölçeği (YİDÖ),
sahip olduğu sosyal destek boyutunun ölçülmesi adına Çok Boyutlu Algılanan Sosyal
Destek Ölçeği (ÇBASDÖ), başa çıkma becerilerinin ölçülmesi adına Stresle Başa Çıkma
Tarzları Ölçeği (SBÇTÖ) ve yasın etmenlerini ve şiddetini ölçmek adına ise Teksas
Düzeltilmiş Yas Ölçeği ve Kısa Semptom Envanteri (KSE) uygulanmıştır. Çalışmada
öncelikle demografik değişkenlerin yas ve psikopatoloji değişkenleri açısından
karşılaştırılması adına tek yönlü ANOVA kullanılmıştır. Sonrasında geçmiş yas
deneyimleri, duygu düzenleme güçlüğü, psikolojik dayanıklılık, algılanan sosyal destek,
stresle başa çıkma tarzları, yas yoğunluğu ve psikopatolojiler değişkenleri arasındaki
ilişkilerin incelenmesi amacıyla Pearson korelasyon analizi uygulanmıştır. Son olarak ise
yas değişkeninin yordayıcılarının incelenmesi adına basit doğrusal regresyon analizi
kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda daha genç katılımcıların (25 yaş ve altı)
duygularını düzenleyebilme becerilerinin, psikolojik dayanıklılık seviyelerinin ve aldıkları sosyal desteğin kendilerinden yaşça daha büyük katılımcılara (41 yaş ve üzeri) kıyasla
daha düşük olduğu görülmüştür. Bununla birlikte erkek katılımcıların psikolojik
dayanıklılık düzeylerinin kadın katılımcıların psikolojik dayanıklılık düzeyinden daha
yüksek olduğu ve kadın katılımcıların ise aldıkları sosyal destek miktarının erkek
katılımcıların aldığı sosyal destek miktarından daha yüksek olduğu bulunmuştur.
Kaybedilen yakınlarının vefat sebebi kaza olan bireylerin anksiyete düzeylerinin daha
yüksek olduğu da elde edilen bulgulardandır. Ek olarak geçmiş davranışlar alt boyutunun
duygu düzenleme güçlüğü, psikolojik dayanıklılık ve stresle başa çıkma tarzları ile negatif
korelasyon içerisinde olduğu görülmüştür. Geçmiş yas deneyimlerinin endojen
değişkenlerin yordayıcı gücünü arttırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Duygu düzenleme
becerileri, psikolojik dayanıklılık ve stresle başa çıkma tarzları değişkenlerinin yas sürecini
yordadığı; algılanan sosyal destek değişkeninin ise aracı rol üstlendiği görülmüştür.
In this study, firstly, it was aimed to examine the relationship between the grief processes
of individuals who have experienced one’ s loss in the last two years, to participate in past
mourning experiences, to provide emotion regulation, to have a high level of resistance, to
have social support and to deal with stress. Secondly, it was aimed to explain the predictive
effect of these factors on the grief process. The third objective of the study was to provide
past grief experiences, emotion regulation, and to investigate the mediating role of
resistance and social support in the relationship between stress and coping styles with the
mourning process. The sample consisted of 228 participants who lost one relative in the
last two years. Participants age ranged between 18 to 66 years (SD = 11.83). 94 (41.2%) of
the participants were female and 134 (58.8%) were males. The socio-demographic
information form was used to collect the demographic information of the participants; Past
Grief Experiences Scale (GRSS) to gain knowledge about past grief experiences;
Difficulties in Emotion Regulation Scale-Brief Form (DERS-16) for measuring emotion
regulation skills; Resilience Scale for Adults (BOTS) for measuring the level of resistance,
Multidimensional Perceived Social Support Scale (MPSAS) for measuring the social
support dimension, Styles of Coping With Stress Scale (SCSS) for measuring the social
support dimension, The Texas Adjusted Mourning Scale and Brief Symptom Inventory
(BSI) were applied for the measurement of the factors and severity of grief. Firstly, oneway
ANOVA was used to compare demographic variables in terms of age and
psychopathology. Afterwards, Pearson correlation analysis was used to investigate the
relationships between past grief experiences, emotion regulation difficulty, resilience,
perceived social support, coping styles, grief intensity and psychopathologies. Finally,
simple linear regression analysis was used to investigate the predictors of the grief
variable. As a result of the analyzes, it was seen that younger (25 years and under)
participants had less ability to regulate their emotions, their levels of resilience and social
support were lower than the older (41 years and older) participants. Additionally, it was
found that the level of resilience of male participants was higher than that of female
participants and the level of social support received by female participants was higher than that of male participants. It was also found that the anxiety levels of the individuals whose
relatives were lost were the ones who died by accident. In addition, the subdimension
named past behaviors was negatively correlated with emotion regulation difficulty,
resilience and coping styles. It was concluded that past mourning experiences increased the
predictive power of endogenous variables. Emotion regulation skills, resilance and stress
coping styles predicted mourning process; and the perceived social support variable has a
mediating role. | en_US |
