Örgüt kültürü ve örgütsel değişim algısı arasındaki ilişkide gelişime açıklığın düzenleyici rolü: Üniversitelerde bir araştırma
Özet
Bu çalışma, örgüt kültürü eğilimlerinin örgütsel değişim algısına etkisinde gelişime açıklık
kişilik özelliğinin düzenleyici rolünü belirlemek amacıyla üniversitelerde görevli akademik
personel örnekleminde yürütülmüştür. Çalışmada 782 akademisyenden anket yöntemi ile
toplanan verilerin analizi sonucunda akademisyenlerin örgüt kültürü eğilimlerinin örgütsel
değişim algıları üzerindeki etkisinde gelişime açıklığın düzenleyici etkisi oluşturulan model
çerçevesinde test edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda elde edilen bulgular
incelendiğinde; örgüt kültürü eğilimleri ile örgütsel değişim algısı arasında anlamlı bir
ilişkinin olduğu ve örgüt kültürü eğilimlerinin örgütsel değişim algısı üzerinde etkisinin
olduğu görülmüştür. Boyutlar bağlamında incelediğimizde ise örgüt kültürü eğilimlerinden
gelişme, açıklık, klan, hiyerarşi ve destekleyicilik eğilimlerinin bilişsel, duygusal ve
davranışsal değişim algısı boyutlarını pozitif ve anlamlı etkilediği, kuralcılık eğiliminin ise
bilişsel, duygusal ve davranışsal değişim algısı boyutlarını negatif ve anlamlı etkilediği
bulunmuştur. Gelişime açıklık kişilik özelliğinin düzenleyici etkisi incelendiğinde; açıklık
eğilimi ile bilişsel, davranışsal ve toplam değişim algısı arasında düzenleyici etkisinin
olduğu fakat duygusal değişim algısı boyutunda düzenleyici etkisinin olmadığı, hiyerarşi
eğilimi ile bilişsel, duygusal, davranışsal ve toplam değişim algısı arasındaki ilişkide
düzenleyici etkisinin olduğu, gelişme eğilimi, klan eğilimi, destekleyicilik eğilimi ile
davranışsal değişim algısı ve toplam değişim algısı arasındaki ilişkide düzenleyici etkisinin
olduğu fakat bilişsel ve duygusal değişim algısı boyutları ile olan ilişkide düzenleyici
etkisinin olmadığı ortaya konmuştur. Bununla birlikte örgüt kültürü eğilimlerinden
kuralcılık eğilimi ile örgütsel değişim algısı ve alt boyutları (bilişsel, duygusal, davranışsal)
arasındaki ilişkide gelişime açıklığın düzenleyici bir etkisinin olmadığı sonucuna
ulaşılmıştır. Ayrıca demografik değişkenlerden akademisyenlerin cinsiyetinin ve görev
yaptıkları üniversite türünün (devlet ve vakıf üniversitesi) örgüt kültürü eğilimlerinde,
örgütsel değişim algısı ve alt boyutlarında, gelişime açıklıklarında farklılık yarattığı
bulunmuştur. Tüm bu bulgular değerlendirildiğinde örgütsel değişim algısı üzerinde örgüt
kültürünün ve gelişime açıklığın önemli bir rol oynadığı ortaya konmuştur.
This study was conducted on a sample of academicians at universities to explore the
moderating role of openness to change in the impact of organizational culture tendencies on
organizational change perception. In this study, based on the results of the data gathered
from 782 academicians, the moderating role of openness to change in the impact of
organizational culture tendencies on organizational change perception was tested within the
framework of the model created. Considering the results obtained, a significant relationship
was found between organizational culture tendencies and organizational change perception,
where the former has an impact on the latter. Looking into various dimensions of the
variables, it was observed that development, openness, clan, hierarchy and supportiveness,
as examples of organizational culture tendencies, had a significant positive effect on the
cognitive, emotional and behavioral dimensions of the perceptions regarding change.
Tendency towards normativeness; on the other hand, was observed to have a negative
significant effect on the cognitive, emotional and behavioral dimensions of the perceptions
regarding change. When the moderating effect of opennes to change as a personality trait
was investigated, a moderating effect was observed to exist between tendency to openness
and cognitive, behavioral and total change perception, however not on emotional change
perception. The moderating effect was also observed between tendency towards hierarchy
and cognitive, emotional, behavioral and total change perception. Similarly, a moderating
effect was found between development, clan and hierarchy tendencies and behavioral and
total change perception but not with cognitive and emotional dimensions of change
perception. It was also witnessed that openness to change had no moderating effect on the
relationship between tendency towards normativeness as one of the organizational culture
tendencies and organizational change perception along with its subdimensions (cognitive,
emotional, behavioral). In addition, it was found that the gender and the type of university
(public and foundation university) where academicians work, as examples of demographic
variables, made a difference in organizational culture tendencies, organizational change perception with its subdimensions and openness to change. In light of all these findings,
organizational culture and openness to change play a significant role in organizational
change perception.