Derin beyin stimülasyonlu parkinson hastalarında vücut ağırlığı değişimi ve yeme bağımlılığının değerlendirilmesi
Özet
Parkinson hastalığında bir tedavi yöntemi olan Derin Beyin Stimülasyonu (DBS)
operasyonu sonrası süreçte, hastalarda vücut ağırlığı artışı görülmektedir. DBS sonrası
oluşan bu ağırlık artışının sebebi henüz kesinleşmemiştir. Bu araştırma, DBS operasyonu
geçiren Parkinson hastalarının (PH) vücut ağırlığı değişimi ve DBS operasyonuna bağlı
yeme bağımlılığını araştırmak amacıyla yapılmıştır. Çalışma, Haziran-Kasım 2019 tarihleri
arasında İstanbul Medipol Üniversitesi Hastanesi Parkinson ve Hareket Bozuklukları
Merkezi’ne başvuran 50-69 yaş arasında DBS operasyonuna uygun 11 Parkinson hastası
üzerinde yapılmıştır. Hastaların kişisel özellikleri, beslenme alışkanlıkları ve Parkinson
hastalığına ilişkin bilgileri anket formu ile belirlenmiştir. Günlük enerji ve besin ögeleri
alımını belirlemek ve operasyon öncesi ve sonrası değişimi gözlemlemek amacıyla 1
günlük besin tüketim kaydı alınmıştır. Bireylere DBS öncesi ve sonrasında Yale Yeme
Bağımlılığı ölçeği uygulanmış ve antropometrik ölçümleri (vücut ağırlığı, boy uzunluğu ve
bel çevresi) alınmıştır. Hastalığın evrelendirilmesinde Hoehn- Yahr ölçeği ile DBS öncesi
ve sonrası değerlendirilmiştir. Çalışma, 6’sı kadın olmak üzere, 11 Parkinson hastası ile
DBS öncesi ve 2 ay sonrasında yapılmıştır. Buna göre bireylerin yaş ortalaması 59.6±5.39
yıl olup ve Parkinson hastalık süresi ortalama 9.2 ± 4.05 yıldır. Hoehn Yahr ölçeğinde,
DBS öncesi 2.77±0.34; DBS sonrasında 1.45±1.19 olarak saptanmıştır(p<0.05). Erkeklerin
DBS öncesi BKİ ortalamaları 27.7±4.16 kg/m2 iken, DBS sonrası 28.9±4.46 kg/m2olduğu
belirlenmiştir(p<0.05). DBS öncesi hastalarının bel/boy oranı ortalaması 0.6±0.08 cm iken,
DBS sonrası 0.6±0.89 cm olarak saptanmıştır (p<0.05). DBS öncesi kadınların bel çevresi
ortalamaları115.33±8.26 cm iken, DBS sonrası 121.33±8.59 cm olarak bulunmuştur
(p<0.05). DBS öncesi erkeklerde ise bel çevresi ortalamaları 107.20±14.41 cm, DBS
sonrası 110.60±15.19 cm olarak bulunmuştur(p<0.05). Türkiye Beslenme
Rehberi(TÜBER)-2015 ile karşılaştırıldığında DBS öncesi ve sonrası kadın ve erkek
Parkinson hastalarının günlük enerji, karbonhidrat, protein ve yağ tüketimlerinin önerilerin
üzerinde olduğu belirlenmiştir. Yale Yeme Bağımlılığı Ölçeği(YYBÖ)
değerlendirilmesinde DBS öncesi ve sonrasındaki değişim anlamlı bulunmamıştır(p>0.05). Parkinson hastalarının DBS öncesi %18.2’si ve DBS sonrası %54.6’sı Yale Yeme
bağımlılığı alt skoru olan ‘yeme isteğine özgü başarısız bırakma girişimi’ gösterdikleri
saptanmıştır (p<0.05). Parkinson hastalarının DBS öncesi %9.1’i, DBS sonrası %54.6’sı
YYBÖ’ye göre yemek yeme düşüncesinin olduğu ve yemek yemeyi azalttıklarında kaygı
taşıdıklarını belirtmişlerdir (p<0.05). Sonuç olarak, Parkinson hastalarının DBS öncesine
göre sonrasında antropometrik ölçümlerde bir artış olduğu ancak hastaların yeme
bağımlılığı geliştirmediği gösterilmiştir. DBS operasyonu geçiren Parkinson hastaları,
operasyon öncesinde olası ağırlık artışı hakkında bilgilendirilmeli ve DBS operasyonu
sonrasında diyetisyen tarafından ağırlık değişimleri periyodik olarak izlenmelidir.
A body weight increase is observed in the Deep Brain Stimulation (DBS) operation; a
treatment of Parkinson disease. The cause of this increase after DBS is not identified yet.
The aim of this study is to evaluate Parkinson’s disease patient’s body weight changes after
Deep Brain Stimulation (DBS) and to search the existence of food addiction related to
DBS surgery. The study was carried out on 6 women and 5 men with ages between 50-69
and who is available for Deep Brain Stimulation surgery at Medipol University Parkinson
and Movement Disorders Center between June- November 2019. Personal characteristics,
nutrition and sleep habits of individuals were determined using face-to-face and phone call
interview method. In order to determine daily energy and nutrient intake, 24 hours nutrient
intake was recorded and physical activity status was determined before and after the Deep
Brain Stimulation operation. Yale Food Addiction Scale (YFAS) was applied to individual
and anthropometric measurements were taken before and after the Deep Brain Stimulation
operation. Hoehn – Yahr scale for staging the disease. This study was applied 11
Parkinson’s disease patient before and after 2 months of DBS. The mean duration of
Parkinson’s disease was 9.22 ± 4.05 years. Questionnnaire was applied before and after 2
months of DBS surgery. The average Hoehn Yahr Scale before DBS was 2.77±0.34; after
DBS was 1.45±1.19 (p<0.05). Before DBS surgery, the average body mass index (BMI)
of men is 27.7±4.16 kg/m2;; after DBS, the average BMI is 28.9±4.46 kg/m2 (p<0.05).
Before DBS, Parkinson’s disease average waist-to-height ratio is 0.6±0.08 cm; and after
DBS, average waist-to-height ratio is 0.6±0.89 cm; changes were statistically significant.
The average waist circumference (WC) of women is 121.33±8.59 cm; and after DBS is
115.33±8.26 cm (p<0.05). The average waist circumference (WC) of men is 107.20±14.41
cm; and after DBS is 110.60±15.19 cm(p<0.05). Before and after the DBS surgery,energy,
carbohydrate, protein and fat intakes of adolescents are above the recommendations of
Turkey Nutrition Guide 2015. According to Yale Food Addiction Scale (YFAS), changes
before and after DBS weren’t significant (p>0.05). In Parkinson’s disease YFAS subgroups evaluation is ‘persistent desire or unsuccessful
efforts to cut down or control substance use’ subgroup; before DBS was %18.2 while after
DBS was %54.6 (p<0.05). The other subgroup evaluation was that before % 9.1 of
Parkinson’s disease patient and %54.6 of after 2 months of DBS were that Parkinson’s
disease patients determined that they were eating all the time and while they were
decreasing the eating activity they got anxious according to YFAS scale; statistically
significant (p<0.05).It is concluded that there is increase in pre and post DBS
anthropometric measurements in Parkinson’s disease; but there is no indication of
development of food addiction. Parkinson’s disease patient with DBS should inform about
probable weight gaining and after DBS surgery should be monitored by dietitian about
weight changes periodically.