Erken dönem uyum bozucu şemalar ve tükenmişlik arasındaki ilişkide mükemmeliyetçilik ve algılanan iş yeri sosyal desteğinin aracı rolü

Abstract

Bu çalışmada, beyaz yaka çalışanların erken dönem uyum bozucu şemaları ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkide algılanan iş yeri sosyal desteği ve mükemmeliyetçiliğin aracı rolünün sınanması amaçlanmaktadır. Araştırmanın örneklemini çeşitli illerde yaşayan 22-61 yaş arası 170 katılımcı oluşturmaktadır. Çalışmada Young Şema Ölçeği Kısa Form-3, Maslach Tükenmişlik Envanteri, Frost Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği, Algılanan Örgütsel, Yönetici ve Çalışma Arkadaşları Desteği Ölçekleri ve COVID-19 Pandemisi Kaygı Ölçekleri kullanılmıştır. Önerilen model Aracı Değişken Analizi ile test edilmiştir. Araştırma sonuçlarında çalışmaya dâhil edilen kopukluk, zedelenmiş otonomi ve yüksek standart şema alanları ile tükenmişlik arasında; mükemmeliyetçilik ve algılanan iş yeri sosyal desteğinin aracı rol oynadığı tespit edilmiştir. Diğer yandan diğerleri yönelimlilik şema alanı ve tükenmişlik arasında yalnızca mükemmeliyetçiliğin aracı rolünün anlamlı olduğu bulunmuştur. Ek olarak kopukluk, zedelenmiş otonomi ve yüksek standart şema alanlarından alınan puanlar yükseldikçe katılımcıların algıladıkları sosyal desteğin azaldığı ve tükenmişlik düzeylerinin arttığı görülmüştür. Son olarak, kopukluk ve zedelenmiş otonomi şema alanlarından alınan puanlar yükseldikçe katılımcıların mükemmeliyetçilik düzeylerinin arttığı ve bu yolla tükenmişlik düzeylerinin de arttığı tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda elde edilen bulguların ilgili alanyazınla tutarlı olduğu bulunmuştur. Sınanan modelin sonuçları, mesleki tükenmişlik düzeyinin belirlenmesinde rol oynayan koruyucu önlemlerin niteliklerine işaret edebilir. Bu doğrultuda, bireyin deneyimlediği tükenmişlik ve beraberinde getirebileceği farklı belirtilerin sıklığı ve yaygınlığı azaltılması amaçlanmıştır. This thesis aims to investigate a mediating role of Perceived Workplace Social Support and Perfectionism in the Relationship of Early Maladaptive Schemas and Burnout of white collar employees. The sample of this study included of 170 individuals living in different cities in Turkey; between 22 and 62 age ranges. In this study, Young Schema Questionnaire, Maslach Burnout Inventory, Frost Multidimensional Perfectionism Scale, Perceived Workplace Social Support and COVID-19 Pandemic Community Scale were employed. The findings of the study show that disconnection and rejection, impaired autonomy and achievement, hypervigiliance and inhibition have a statistically significant and positive relationship with perfectionism. According to the findings, the mediator roles of perfectionism and perceived workplace social support in the relation between burnout and disconnection and rejection, impaired autonomy and achievement, hypervigiliance and inhibition schema domains were significant. Results point that participants who get high score from disconnection and rejection, impaired autonomy and achievement, hypervigiliance and inhibition schemas, have low score in perceived workplace social support and have high score in burnout. And lastly, increase in disconnection and rejection, impaired autonomy and achievement schema domains, may result in increase in perfectionism and also burnout. The results of the study are found to be consistent with the relevant literature. The tested model’s results may indicate the characteristics of protective measures that play a role in determining the level of professional burnout. Accordingly, the frequency and prevalence of the burnout experienced by the individual and different symptoms of that burnout can be reduced.