Neorealist teori bağlamında çin dış politika stratejilerinin değerlendirmesi
Özet
Bu çalışma Çin’in yükselişiyle birlikte güç ağırlık merkezinin Batı’dan Doğu’ya kayması sonrasında Çin dış politikasına hangi yapısal unsurların rehberlik ettiğini ve Çin’in büyük güç statüsüne yeniden nasıl kavuştuğunu anlamlandırmak için Çin’in imparatorluk döneminin geleneksel stratejilerinden, bugünün modern stratejilerini Neorealist bakış açısıyla incelemektedir. Çalışmada Çin dış politika stratejilerinin ben-merkeziyetçi “Orta Krallık” anlayışına yeniden ulaşma ve “Yüzyıllık Aşağılanma” dönemini yeniden yaşamamak için uluslararası sistemin şartları ve yarattığı tehlike unsurlarına göre devamlılık ve değişimler gösterdiği ortaya konmuştur. Özellikle çok kutuplu sistem içerisinde büyük güçlerin bekalarını sağlamak ve bölgesel hegemonyalarını tesis etmeleri için göreceli güçlerini maksimize etme peşinde koştukları bir dünya düzeninde, materyal gücünü artıran Çin’in Xi Jinping dönemiyle birlikte daha proaktif, iddialı ve saldırgan politikalar izlediği ortaya konmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda süreklilik arzeden ve dönüşen Çin büyük stratejisi ortaya konduktan sonra; Çin’in Afrika özelinde uyguladığı kredi tuzağı diplomasisi, Tek Çin Politikası, tarihsel rekabetin Çin-Japonya ilişkilerine etkileri, Güney Çin Denizi’ndeki egemenlik iddiaları, Tibet ve Hong Kong Meseleleri, Doğu Türkistan’daki asimilasyon politikaları tezin temel problematiği olan “Çin’in dış politikasında saldırgan realist bir anlayış takip ettiği” anlayışına referansla incelenmiştir. This study examines from the traditional strategies of the Chinese Imperial era to today’s modern strategies with the framework of Neorealism to understand which structural elements guided China’s foreign policy after the center of power shifted from West to East with rise of China and how China regained its great power status. In this study, it has been demonstrated that Chinese foreign policy strategies have shown continuity and changes according to the conditions of the international system and dangers that it poses in order to reach the self-centered Middle Kingdom understanding and not to experience the Century of Humiliation once again. In a multipolar system, where the great powers seek to maximize their relative power in order to ensure their survival and establish their hegemony, it has been tried to implement that China which increased its material power followed more proactive, assertive and aggressive policies under the rule of Xi Jinping. In this context, after the implementation of continuity and changes of China’s grand strategy; it has been examined China’s debt trap diplomacy in Africa, One China Policy, the effects of historical competition on China- Japan relations, sovereignty claims in South China Sea, Tibet and Hong Kong issues and reason of assimilation policies in East Turkistan with the reference of “China follows offensive realist understanding in its foreign policy.”