Helikopter ebeveynliğin psikolojik yardım Almaya yönelik tutum ile ilişkisinde akılcı olmayan inançların aracı rolü

Abstract

Bu araştırmanın amacı, helikopter ebeveynlik tutumunun üniversite öğrencilerinin psikolojik yardım almaya ilişkin tutumları ile ilişkisinde akılcı olmayan inançlarının aracı rolünü incelemektir. Bu ilişkinin üniversite öğrencilerinin pandemi döneminde iyi oluş değişimlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığının incelenmesi araştırmanın diğer alt amacıdır. Araştırma 2020-2021 eğitim öğretim yılı güz döneminde Ankara ilinde öğrenim görmekte olan 378 üniversite öğrencisinin (%76.2 kadın, %23.8 erkek) katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veriler Kişisel Bilgi Formu, Psikolojik Yardım Almaya İlişkin Tutum Ölçeği-Kısa Form, Helikopter Ebeveynlik Ölçeği ve Akılcı Olmayan İnançlar Ölçeği-Kısa Form ile elde edilmiştir. Çalışma grubunu oluşturan üniversite öğrencilerinin psikolojik yardım almaya ilişkin tutumlarına yönelik önerilen model Yapısal Eşitlik Modeli ile test edilmiştir. Verilerin analizinde LISREL 8.51 ve AMOS 24 programları kullanılmıştır. Araştırmada ilk olarak oluşturulan modelin doğrulanan ölçme modellerine dayalı olarak, yapısal modeller test edilmiş ve doğrulanmıştır. Modelin uyum indekslerinin iyi uyum verdiği ve elde edilen katsayıların istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır. Helikopter ebeveynlik ile psikolojik yardım almaya ilişkin tutum değişkeni arasındaki ilişkide akılcı olmayan inançların aracı rolüne yönelik kurulan yapısal modelin iyi uyuma sahip olduğu belirlenmiş ve akılcı olmayan inançların modelde tümden aracılık rolü olduğu görülmüştür. Araştırmadan elde edilen bulgular; helikopter ebeveynlere sahip bireylerin akılcı olmayan inanç düzeylerinin yüksek, psikolojik yardım almaya yönelik tutumlarının olumsuz olduğunu ortaya koymaktadır. Araştırmanın alt amacına dair kurulan model pandemi dönemde iyi oluşlarında olumsuz değişim olanlar (% 76.4) ve olmayanlar (% 23.5) olarak iki ayrı grupta test edilmiştir. İki farklı grupta da ölçme modelinin ve yapısal modelin iyi uyuma sahip olduğu tespit edilmiştir. Pandemi döneminde iyi oluşta olumsuz değişim yaşayan grubun, değişim yaşamayan gruba göre farklılık gösterdiği bulunmuştur. İyi oluşlarında olumsuz değişim yaşayan bireylerin yaşamayanlara göre akılcı olmayan inanç düzeyinin yüksek olması, psikolojik yardım almaya yönelik olumsuz tutum ile ilişkisinin anlamlı olduğunu göstermektedir. The purpose of this research is to examine the mediating role of irrational beliefs in the relationship between helicopter parenting attitude and university students' attitudes towards seeking psychological help. The other sub-purpose of the research is to examine whether this relationship differs according to the changes in the well-being of university students during the pandemic period. The research was carried out with the participation of 378 university students (76.2% female, 23.8% male) studying in Ankara in the fall semester of the 2020-2021 academic year. The data in the study were obtained with the Personal Information Form, The Attitudes towards Seeking Psychological Help Scale-Short Form, the Helicopter Parenting Scale and the Irrational Beliefs Scale-Short Form. The model proposed for the attitudes of the university students who make up the study group towards seeking psychological help was tested with the Structural Equation Model. LISREL 8.51 and AMOS 24 programs were used to analyze the data. Structural models were tested and verified, based on the validated measurement models of the model that was first created in the research. It was determined that the fit indices of the model fit well and the coefficients obtained were statistically significant. It was determined that the structural model established for the mediating role of irrational beliefs in the relationship between helicopter parenting and the attitude towards seeking psychological help variable had a good fit, and it was seen that irrational beliefs had a mediating role in the model. Findings from the research; reveals that individuals with helicopter parents have high irrational belief levels and negative attitudes towards seeking psychological help. The model established for the sub-purpose of the research was tested in two separate groups as those who had a change in well-being (76.4%) and those who did not (23.5%) during the pandemic period. It was determined that the measurement model and the structural model had a good fit in both groups. It was found that the group that experienced a change in well-being during the pandemic period differed from the group that did not. The fact that individuals who experience negative changes in their well-being have a higher level of irrational belief than those who do not show that there is a significant relationship between negative attitudes towards seeking psychological help.