Sanal müze yönetimi kapsamında gönüllülük programı: “Müze kumbaram” örneği
Özet
Pandemi ile dünya üzerinde hâkim olan tartışmalı yeni normal tanımları içerisinde en fazla
etkilenen kültürel miras alan çalışmaları ve işletmeleri içerisinde bulunan müzelerdir.
Müzelerin dijitalleşme dönemlerini bu süreçte tamamlamamış olması sebebiyle etkisi kesin
hissedilir şekilde görülmüştür. Özellikle koleksiyon oluşumları ve var olan koleksiyonların
dijital ortamlara aktarılması önemlidir. Koleksiyonların günümüzde yoğun olarak müze
ziyaretçileriyle paylaşılır olması kuşkusuz yeni ihtiyaçları da beraberinde getirmiştir.
Sınırlı kaynakların bu süreç içerisinde, müzelerin özellikle işletmelerinde zorlu aşamaları
da beraberinde getirmiştir. Yeni güncel oluşumlara da engel oluşturmuştur. Sosyal ağ
platformları müzelerin sürdürülebilirliği ve sürekliliği açısından görev almış ve bilinen
platformların yeni ziyaretçilerin kazanımının yanında, pandemi sürecinde olumlu sağlıklı
gelişmeye de yardımcı olmaya açılım sağlamıştır. Bu açılımlar içerisinde yeni oluşumlar
da görülmüştür. Bireysel müze ziyaretçisinin katılımcı olması, yeni koleksiyonlara fırsat
tanıyabilecek çalışmalara da katkı koymasına da yardımcı olmuştur. Bu çalışmada Müze
Kumbaram bağlantısıyla öne çıkan BirKültür Girişim Platformu gönüllülük esasına göre
çalışmalarını yürütmekte olan bir kültürel farkındalık projesidir. BirKültür’ün kamu ile
buluşma amacıyla gerçekleştirdiği Müze Kumbaram 2020’de kurularak etnografik
çalışmalara da örnek olabilecek, kumbara müzesi öyküsünün incelenmesi ile sergi
kurulumu ve gönüllülük programı çalışmalarının belgelenmesi ile gelecek çalışmalara
altyapı oluşturulması hedeflenmiştir. Kumbaramdaki Oyuncaklar Oyun Bahçemde
uygulama sergisiyle, Ankara Oyuncak Müzesi ile birlikte hibrit etkinlik çalışma örneklerini
de gönüllülük çalışmaları içerisinde gerçekleştirmiştir. Araştırma çalışmasının sonuçları
içerisinde, özellikle sanal müze mevzuatı ve gönüllülük mevzuatı yasal düzenleme
gereksinimi somut olarak görülmüştür.
With the Covid-19 pandemic, the definition of a new normal has become a controversial
issue and with that the studies of cultural heritage and the management of museums have
become the most impacted. The negative impact of this unprecedented time has created an
exclusive challenge to the museums, as they have not yet become fully digitalized. It’s a
cardinal issue for the museums to share the formation of their collections and the existing
collections on a digital platform. The exhibitions of the collections to mass number of
visitors have introduced new sets of neediness. The scarce resources have also been a
challenging dilemma for museum managers. This limitation has created an inevitable
obstacle against current formations. Social network platforms have created a gifted venture
for the sustainability and continuity of the museums as well as increasing the number of
virtual visitors, which then helped the museums to expand and develop their work. In these
challenging times, new beginnings have found room too. The willingness of museum
visitors’ participation created new sets of opportunities to start working on new collections.
While this project puts forth Museum Money-Box, it is linked to a volunteer based
BirKültür Initiative Platform, which is all about developing cultural awareness. This duo –
BirKültür and Museum Money-Box – was founded in 2020 and intended to form an
exemplary stage for ethnographic studies through examining the story of the money-box
museum, its exhibition process and the setup of the volunteer networking so that it could
lay the groundwork for future similar efforts. The Piggy Bank for Toys In My Playground
exhibit together with Ankara Toys Museum has also completed a set of hybrid activity
examples through volunteer work. In the course of this research, it has become evident that
legislation is needed to regulate virtual museums and volunteer based contributions.