Psikopatolojiye yönelik inançlar ile psikolojik yardım almaya yönelik tutum arasındaki ilişkide içsel utanç, dışsal utanç ve toplulukçuluğun rolü
Özet
Mevcut çalışmada içsel utanç, dışsal utanç ve toplulukçuluğun psikopatolojiye yönelik
inançlar ile psikolojik yardım almaya yönelik tutum arasındaki ilişkideki rollerinin
incelenmesi hedeflenmiştir. Araştırmanın örneklemi; araştırmaya katıldığı dönemde
psikoterapi desteği ya da psikiyatrik ilaç tedavisi almıyor olan 18-71 yaş aralığındaki (Ort.
= 33.37, SS = 12.02) 377 katılımcıdan oluşmaktadır. Çalışmada; Kişisel Bilgi Formu, Ruhsal
Hastalığa Yönelik İnançlar Ölçeği-Rhyiö, Psikolojik Yardım Almaya İlişkin Tutum Ölçeği-
Kısa Form (PYAİTÖ-KF), İçselleştirilmiş Utanç Ölçeği (Internalized Shame Scale),
Utandıran Diğeri Ölçeği-2 (UDÖ-2), Bireysel Kültür Değerleri Ölçeği- CVSCALE ölçekleri
aracılığıyla katılımcılardan veri toplanmıştır. Analiz bulguları; psikopatolojiye yönelik
inançların ve içsel utancın psikolojik yardım almaya yönelik tutumu yordadığını
göstermektedir. Buna ek olarak, kadınlarda içsel utanç puanları erkeklere kıyasla anlamlı
düzeyde yüksek çıkarken dışsal utanç için böyle bir farklılaşma saptanmamıştır. Araştırma
amacına yönelik yürütülmüş olan model analizleri sonucunda içsel utanç, psikopatolojiye
yönelik inançlar ile psikolojik yardım almaya yönelik inançlar arasındaki ilişkide
düzenleyici bir role sahip değilken; dışsal utanç-sadece kadın örnekleminde- bu ilişkiyi
düzenlemektedir. Ayrıca, toplulukçuluğun-kadın örnekleminde- psikopatolojiye yönelik
inançlar ile psikolojik yardım almaya yönelik tutum arasındaki ilişkide dışsal utancın
düzenleyici etkisini düzenlediği görülmüştür. Araştırma bulguları alanyazın ışığında
tartışılmıştır.
In the current study, it was aimed to examine the roles of internal shame, external shame,
and collectivism in the relationship between beliefs about psychopathology and attitudes
towards psychological help-seeking. The sample of the research consists of 377 participants
between the ages of 18-71 who did not receive psychotherapy support or psychiatric
medication at the time of participation in the study. In the study, it was collected data from
participants by Personal Information Form, Beliefs toward Mental Illness Scale (BMI),
Attitudes Toward Seeking Professional Psychological Help: A Shortened Form, Internalized
Shame Scale, Other As Shamer Scale-2, Cultural Value Scale (CVSCALE). Findings of the
study shows that beliefs about psychopathology and internal shame predict attitudes towards
psychological help-seeking. In addition, while women's internal shame scores were
significantly higher than men, no such differentiation was found for external shame. As a
result of the model analyzes carried out for the purpose of the research, while internal shame
does not have a moderator role in the relationship between beliefs about psychopathology
and attitudes toward psychological help-seeking; external shame-only in the female samplemoderate
this relationship. Also, it was seen that external shame moderated the moderating
effect of collectivism-in the female sample- in the relationship between beliefs about
psychopathology and attitude towards psychological help-seeking. The research findings
were discussed in the light of the literature.