Tarihi Mehmet ağa konağı'nın üç boyutlu belgelenmesi üzerinden mimari miras yapı bilgi modelinin (heritage bim) oluşturulması ve yeniden işlevlendirilmesi
Özet
Yapı bilgi modeli olarak nitelendirilen BIM, mimarlık ve inşaat sektörünün son yıllarda
dünyada en çok konuşulan konularından biridir. BIM’in kullanımı, yeni yapılacak yapılarda
yaygınlaşmış olsa da; BIM bir yapının tasarlanmasından, yıkım sürecine kadar bütünleşmiş
bir şekilde çalışarak yöneten sistem bütünüdür. Yapının kullanıldığı süreçte bakım, onarım,
yenileme gibi aşamalar da yapının yaşam döngüsünün bir parçası olup, BIM’in konusu
olabilmektedir. Kültür mirası yapıların korunması için yürütülen sürecin BIM dahilinde
yapılmasıyla, Heritage BIM (Mimari Miras Yapı Bilgi Modeli) kavramı ortaya çıkmıştır.
Yani Heritage BIM; inşa edilmiş kültürel varlıkların, sürdürülebilir yönetimi için disiplinler
arası bir çalışma metodolojisi olarak tanımlanabilir.
Bu çalışmada Türkiye’de Heritage BIM’in tanınması için; HBIM (Heritage BIM)
kavramının açıklaması yapılarak, en çok kullanılan standardizasyonları ele almıştır. Ayrıca
HBIM kullanımının yaygınlaştırılması amacıyla Mehmet Ağa Konağı’nın örnek HBIM
modeli oluşturup, yeniden işlevlendirme çalışması yapılarak alanında öncü bir çalışma
yaratılmıştır. CAD ve BIM tabanlı programlar aracılığı ile koruma ve yeniden işlevlendirme
projelerinin hazırlanma süreçlerinin karşılaştırması yapılmış ve öneriler geliştirilmiştir.
Mehmet Ağa Konağı, dönemine göre üstün bir teknoloji ile donatılarak, Erken Cumhuriyet
Dönemi mimarisinin kırsal alanda yer alan özgün bir örneğidir. Onarım maliyetlerinin
yüksek olması sebebi ile uzun yıllardır kullanılmayan Mehmet Ağa Konağı’nın
yaşatılmasının istenmesi sonucunda, Ankara Büyükşehir Belediyesine şartlı bağışı
yapılmıştır. Mehmet Ağa Konağı’nın yeniden işlevlendirme sürecinde belediye ile yapılan
işbirlikleri, anket çalışması ile yeniden işlevlendirilmesine yönelik çalışmaların yapılması
ve bu çalışmaların sonucunda yeni işlev önerisinde bulunulması, bu tezin konuları
arasındadır.
BIM, which is described as a building information model, is one of the most talked about
topics in the architecture and construction industry in recent years. Although the use of BIM
has become widespread in new buildings; BIM is the whole system that manages a building
by working in an integrated way from the design to the demolition process. In the process in
which the building is used, the stages such as maintenance, repair and renewal are also a part
of the life cycle of the building and can be the subject of BIM. The concept of Heritage BIM
(Architectural Heritage Building Information Model) has emerged with the process carried
out for the protection of cultural heritage structures within BIM. So Heritage BIM; It can be
defined as an interdisciplinary working methodology for the sustainable management of built
cultural assets.
In this study, for the recognition of Heritage BIM in Turkey; The concept of HBIM (Heritage
BIM) has been explained and the most used standardizations have been discussed. In
addition, a pioneering study in its field was created by creating an exemplary HBIM model
of Mehmet Ağa Mansion and refunctioning it in order to popularize the use of HBIM. A
comparison of the preparation processes of conservation and re-functioning projects was
made through CAD and BIM-based programs and suggestions were developed.
Mehmet Ağa Mansion, equipped with a superior technology for its period, is an authentic
example of Early Republican Period architecture located in the countryside. Mehmet Ağa
Mansion, which has not been used for many years due to the high repair costs, was requested
to be kept alive, and a conditional donation was made to the Ankara Metropolitan
Municipality. In the re-functioning process of Mehmet Ağa Mansion, collaborations with the municipality, conducting studies to re-function with a survey study and suggesting a new
function as a result of these studies are among the subjects of this thesis.