Kuram ve uygulama bağlamında okul-fakülte işbirliği sürecinin değerlendirilmesi
Özet
Eğitim fakültelerin nitelikli insan gücü yetiştirme, araştırma yaparak bilime katkı sağlama gibi
görevlerinin yanı sıra, toplumun ihtiyaçlarına karşılık verme, bilgi üretme ve çeşitli kurumlarla
işbirliği içinde olma gibi çok sayıda görevleri bulunmaktadır (Bayram ve Bozkuş, 2018). Aynı
zamanda, okul-fakülte işbirlikleri kuram-uygulama arasındaki bağı güçlendirme potansiyeline de
sahiptir (Kocadere ve Aşkar, 2013). Kuramları üreten akademisyenler ve onları okullarda
uygulamaya geçiren eğitimcilerin işbirliği ile kendilerine uygun olan yöntemleri kullanarak daha
verimli bir eğitim öğretim sürecinin olabileceği düşünülmektedir (Bozdoğan, 2018). Bu çalışmanın
amacı; kuram ve uygulamada yansımaları bakımından eğitim fakülteleri ve okullar arasındaki
işbirliklerinin ilgili paydaşların görüşleri yoluyla kapsamını ve durumunu belirlemektir. Bu amaç
doğrultusunda, Ankara ili Çankaya ve Etimesgut ilçelerinde görev yapmakta olan 6 öğretmen, 6
okul yöneticisi ve bir vakıf üniversitesinde görevli 6 akademisyen gerekli izinler alındıktan sonra
araştırmaya gönüllü olarak katılmışlardır. Bu araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır.
Yarı yapılandırılmış görüşme formu ile veriler toplanmış ve içerik analizi tekniği kullanılmıştır.
Araştırmada elde edilen bulguların analizi sonucunda, okul-fakülte işbirliğinin; hizmet içi eğitim,
okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması dersi, danışman akademisyen uygulaması ve proje /
araştırmalar ile yapıldığı ortaya çıkmıştır. Bu işbirliklerinin en çok akademik - mesleki gelişim ve
okul-fakülte arasındaki bağ kapsamında katkı sağladığı ortaya çıkmıştır. Aynı zamanda,
akademisyenler tarafından verilen eğitimlerin, öğretmenler ve yöneticilerde motivasyon ve
özgüven artışı sağladığı tespit edilmiştir. Ek olarak, bu işbirliklerinin okulun fiziksel imkanlarını
iyileştirdiğine vurgu yapılırken, okul-fakülte işbirliklerinin araştırma çalışmalarını da arttırdığı
sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmen ve yöneticilerin cevapları doğrultusunda okul-fakülte işbirliği
bağlamındaki sorunlar iletişim eksikliği, kuram-uygulama arasındaki kopukluk, stajyerlere ilişkin
sorunlar ve iş yükü olarak açıklanmıştır. Benzer problemler akademisyenlerin cevaplarında da
görülürken farklı sorunlara da değinilmiştir. Süreç içinde karşılaşılan tüm problemler,
akademisyenler tarafından şu şekilde belirtilmiştir: okul ve eğitim fakültesi arasındaki iletişim
eksikliği, kuram ve uygulama arasındaki kopukluk, okul-fakülte işbirliğinin ders ve proje bazında
sınırlı kalması, okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması dersi içeriğinin yetersizliği, danışman
akademisyen uygulamasının takip edilmemesi, topluma hizmet derslerinin verimsizliği ve iş yükü.
Bu problemlerin çözülmesi için öğretmen ve yöneticiler beklentilerini, akademisyenlerin ve
üniversite öğrencilerinin daha çok saha tecrübesi kazanmaları, akademisyenlerden mesleki ve
akademik eğitim ve üniversitelerin işbirliği tekliflerine karşı olumlu tutum sergilemelerinin
gerekliliği şeklinde belirtmişlerdir. Akademisyenlerin beklentileri ise, işbirliklerinin sürekliliği ve
artması, okullardan işbirliği taleplerinin gelmesi, danışman akademisyen uygulamasının
standardize edilmesi ve öğretmen uygulaması dersinin revize edilmesinin gerekliliği şeklindedir.
Education faculties have many duties such as meeting the needs of society and cooperating with
various institutions, in addition to their duties such as raising qualified people and contributing to
science by research (Bayram ve Bozkuş, 2018). Also, school-faculty collaborations have the
potential to strengthen the link between theory and practice (Kocadere ve Aşkar, 2013). It is
thought that a more efficient education and educating process can be achieved by using the
methods suitable for educators with the cooperation of the academicians who produce the theories
and the educators who put them into practice in schools (Bozdoğan, 2018). The aim of this study is
to determine the scope and status of cooperation between education faculties and schools in terms
of reflections in theory and practice, through the opinions of relevant stakeholders. For this
purpose, 6 teachers and 6 school administrators working in Çankaya and Etimesgut districts of
Ankara province and 6 academicians working in a private university voluntarily participated in this
study after obtaining necessary permissions. Qualitative research method was used. Data were
collected with a semi-structured interview form and content analysis technique was used.
According to the answers of the all participants, school-faculty collaborations are carried out
through academic support, school experience and teacher practice course, advisor academic
practice and projects/researches. It has been revealed that these collaborations contribute the most
within the scope of academic-professional development and the link between school-faculty. In
addition, the trainings given by the academicians have led to an increase in motivation and selfconfidence
on teachers and administrators. Moreover, it is emphasized that these collaborations
improve the physical facilities of the school, while it is stated that school-faculty collaborations
also increased research studies. In line with the answers of teachers and administrators, problems in
the context of school-faculty cooperation were explained as lack of communication, disconnection
between theory and practice, problems related to interns, and workload. While it was noteworthy
that similar problems were also present in the answers of the academicians, they also mentioned
different problems. All the problems encountered during the process were stated by the
academicians as follows: lack of communication, disconnection between theory and practice,
limited collaborations on course and project basis, inadequacy of teacher practice course content,
lack of follow-up of advisor academic practice, inefficiency and workload of community service
courses. In order to solve these problems, teachers and administrators stated their expectations as
the need for academics and university students to gain more field experience, and the need for
academicians to have a positive attitude towards vocational and academic education and
cooperation offers from universities. Academicians’ expectations are the continuity and increase of
the cooperation, the cooperation requests from the schools, the standardization of the advisor
academic practice and the necessity of revising the teacher practice course.