Girişimciler için yeni nesil bir finansman modeli "kitle fonlaması - crowdfunding": Dünya ve Türkiye uygulamaları üzerine bir inceleme ve model önerisi
Abstract
Girişimcilerin en önemli problemi finansal kaynaklara ulaşmalarında yaşadıkları
zorluklardır. Girişimciler finansal sorunlarını çözmek için geleneksel finansman
yöntemlerinden ve Risk Sermayesi, Girişim Sermayesi, Bireysel Katılım Sermayesi,
Mikrofinansman gibi alternatif finansman modellerinden yararlanmaktadır. Günümüzde
girişimcilerin gereksinim duydukları sermayeye ulaşmak için kullandıkları yeni finansal
yöntemlerden biri Kitle Fonlaması modelidir. Çalışmada girişimcilik, girişim finansmanı
ve Kitle Fonlaması modeli konusunda literatür taraması yapılarak ilgili kavramlara
değinilmiştir. Dünya’da 2000’lerin başından itibaren yoğun olarak kullanılan Kitle
Fonlaması modelinin Türkiye’de kullanımı 2010 yılında başlamıştır. Ancak yasal engeller
nedeniyle, 5 Aralık 2017 tarihinde gerçekleşen kanun değişikliğine kadar sadece Ödül ve
Bağış Temelli Kitle Fonlaması modeli uygulanmıştır. Yapılan kanun değişikliği ile
Türkiye’de Hisse Temelli Kitle Fonlaması da uygulanabilecektir.
Çalışmada öncelikle Kitle Fonlaması Finansman modeli’nin dünya genelinde
gerçekleşen uygulamaları irdelenerek, 2013-2016 yılları arasındaki fon hacimleri ile
ülkelerde uygulanan yasal mevzuatlar incelenmiştir. Ayrıca çalışmada Türkiye’de Kitle
Fonlaması modelinin gelişimi anlatılmış, faaliyet gösteren Kitle Fonlaması platformları ve
işleyişlerine değinilmiş, platformlarında yayınlanan projeler içerik analizi ile kategorik ve
model türlerine göre incelenerek Türkiye’nin Kitle Fonlaması hacmi ortaya konulmaya
çalışılmıştır. Kanun değişikliği dünya genelinde en çok uygulanan ve en yüksek fon
sağlayan model türü olan Borçlanma Temelli Kitle Fonlaması’nı içermemektedir.
Çalışmada son olarak Borçlanma Temelli Kitle Fonlaması modeli geliştirilerek, girişimci
ve yatırımcı profillerinin tümünün ilgilenebileceği “Bütünleştirici Borçlanma Temelli Kitle
Fonlaması” adında yeni bir model önerilmektedir. Önerilen modelin Türkiye’deki Kitle
Fonlaması uygulamalarında kullanılmasıyla gerçekleştirilecek proje sayıları ile toplanan
fon miktarını artıracağı ve yatırımcılar için de tercih edilecek bir yatırım yöntemi olacağı
düşünülmektedir.
The most important problem faced by of entrepreneurs is difficulty in accessing
financial resources. Entrepreneurs benefit from traditional financing methods to solve their
financial problems and alternative financing models such as Venture Capital, Private
Equity, Angel Capital, Microfinance. Crowdfunding model is one of the new financial
methods used by entrepreneurs to reach the capital they need. In this study, a literature
review on entrepreneurship, enterprise finance and the Crowdfunding model is performed
and related concepts are explained. The use of Crowdfunding model in Turkey began in
2010. However, due to legal barriers, only Reward and Donation Based Crowdfunding
models were in use until the change of the law on December 5, 2017. With changes made
to the legislation, Equity Based Crowdfunding can now also be applied in Turkey.
In the study, first of all, the applications of Crowdfunding Financing model in the
world are examined and the fund volumes between 2013-2016 and the legal regulations in
the countries are investigated. Moreover, development of the Crowdfunding model, and
Crowdfunding platforms in Turkey are described. In addition, published projects in
platform are analyzed according to the categorical model and type via content analysis to
expose Turkey's Crowdfunding volume. The new amendment to the law does not include
the Debt Based Crowdfunding model, which is the model most applied around the world
and which provides the highest funding. At the end of study, a Debt Based Crowdfunding
model is developed and a new model for Turkey called "Integrated Debt Based
Crowdfunding" is proposed which might attract all entrepreneur and investor profiles. It is
considered that using the proposed model in Crowdfunding applications in Turkey will
lead to an increase in projects realized and funds collected, making it the preferred method
of investment for investors.