Viral hepatitlerde matriks metalloproteinazların ve inhibitörlerinin ekspresyon paternleri ve fibrozis ile ilişkisi

Abstract

Kronik hepatitte prognozu belirleyen şey fibrozisin ilerlemesidir. Ancak fibroproliferatif aktiviteyi değerlendirmek zordur ve bunun için geliştirilmiş, invaziv olmayan test veya belirteçler henüz yoktur. Bu çalışmada; kronik viral hepatitli hastaların karaciğer biyopsilerinde, matriks metalloproteinaz ve doku inhibitörlerinin immünhistokimyasal olarak ekspresyon paternini saptayarak, viral hepatitin grade ve evresi ile ilişkisini araştırmayı amaçladık. Çalışmaya histopatolojik olarak kronik hepatit B ile uyumlu 27 hastanın, hepatit C ile uyumlu 40 hastanın karaciğer biyopsileri ile karaciğer transplantasyon vericilerine ait 5 adet normal karaciğer biyopsileri dahil edilmiştir. Kesitler, Modifiye Knodell’e göre grade’lendirme ve evrelendirme yapılarak yeniden değerlendirildi ve histopatolojik tanıları verildi. Karaciğer iğne biyopsisi içeren bloklardan hazırlanan kesitlere, MMP-2 (Ab- 3, monoclonal mouse, clone: 42-5D11, Oncogene), MMP-9 (Ab-3, monoclonal mouse, clone: 56-2A4, Oncogene), TIMP-1 (Ab-2, monoclonal mouse, clone: 147-6D11, Oncogene) ve TIMP-2 (Ab-2, monoclonal mouse, clone: 67-4H11, Oncogene)’ e karşı monoklonal antikorlar ile standart avidin – biotin kompleks yöntemi kullanılarak immünohistokimyasal boyama yapıldı. Ekspresyon yoğunluğu ve yaygınlığı semikantitatif olarak değerlendirildi. Skorlama 4 grupta sınıflandırıldı: 0: ekspreyon yok; 1: düşük ekspresyon; 2: orta ekspresyon; 3: yüksek ekspresyon. MMP ile TIMP varlığı ve yoğunluğu ile hastalığın evresi arasındaki ilişki istatistiksel olarak araştırıldı. Buna göre sadece TIMP-1 ekspresyonu MMP-2 ekspresyonu ile koreleydi (p=0.01). Diğer yandan ne MMP-2 ve MMP-9, ne de TIMP-1 ve TIMP-2 ekspresyonları inflamasyonun yaygınlığı ve fibrozis ile korelasyon göstermedi. Yaş, cinsiyet, böbrek yetmezliği gibi parametrelerden hiçbiri MMP ve TIMP ekspresyonları ile istatiksel olarak birliktelik göstermedi. MMP ve TIMP’ lerin serum düzeylerinin kronik hepatit gelişimi ile korele olduğu birçok araştırmacı tarafından gösterilmiş olsa da, bizim bulgularımıza göre viral hepatitlerde MMP-2, MMP-9, TIMP-1 ve TIMP-2 ekspresyon paternleri serum konsantrasyonundaki değişiklikleri açıklamaz ve hastalığın ilerlediğini göstermez. Bu nedenle dolaşımdaki seviyelerinin karaciğere spesifik olduğu hala anlaşılmamıştır.